هرروزه بسیاری از بانوان باربر و راهنمای کوهنوردی قوم آیمارا در بولیوی به قله‌های متفاوت رشته کوه آند می‌روند و باز می‌گردند. در این راه آنها کوهنوردانی توانمند و قابلی شده‌اند که رشته کوه «آند» طولانی‌ترین رشته کوه جهان را همراه مردان خود و جهانگردان و کوهنوردان مهمانشان در مسیرهای دشوار شانه بشانه می‌پیمایند.
از آشپزخانه بیس کمپ تا قلل کوهستان
این بانوان تا مدتی پیش در اقامتگاه اصلی کوه (بیس کمپ) مشغول مهمانداری از جهانگردان مهمانشان مشغول بودند. اما چندی‌ست که قله را صعود می‌کنند. زنان قوم “آیمارا” راهنمای کوهنوردان گردشگر شده‌اند و آنها را به قله‌های متفاوت رشته کوه آند در بولیوی می‌برند. مهم‌ترین قله این منطقه “کوه جوان” است با ارتفاع ۶۰۸۸ متر. این قله در ۲۵ کیلومتری لاپاز، پایتخت بولیوی قرار دارد.
رقیب مردان کوهنورد
سه زن قوم آیمارا، برتا ودیا و دورا ماگوئنیو و لیدیا هوایلاس دیگر نمی‌خواستند آشپزی یا باربری را ادامه دهند. آنها متحد شدند و با لباس محلی خود شغلِ راهنمایی کوهنوردان را پذیرفتند. این سه زن اکنون رقیب مردانی شده‌اند که به این شغل مشغول‌اند.
بدون دامنم هرگز
بانوان باربر و راهنمای کوهنوردی قوم آیمارا پیش از صعود، در ایستگاه کوهستانی کلاه‌های سنتی خود را با کلاه‌های کاری کوهستان عوض می‌کنند و کارابین های آهنی را به دامن‌های سنتی‌شان گره می‌زنند. دستمال‌های محکمی را نیز دور بدن خود می‌پیچند. دامن‌های سنتی آنها (پولرا) بخشی از هویت آنها است و این زنان نمی‌خواهند برای انجام این کار دامن‌های خود را کنار بگذارند.
دامن‌های سنتی پرطرفدار
مدت‌ها بود که دامن‌های سنتی زنان بولیوی (پولرا) دیگر طرفداران چندانی نداشت. از ورود زنانی که چنین دامن‌هایی بر تن داشتند، به ادارات دولتی جلوگیری می‌شد. این دامن‌ها که محصول وارداتی استعمارگران اسپانیایی بوده‌اند، اکنون به نماد اعتماد به نفس در میان زنان بولیوی بدل شده‌اند.
هزینه رعایت سنت
دیگر دورانی که در بولیوی دامن‌های سنتی زنان بولیوی (پولرا) را افراد کم درآمد بر تن می‌کردند، گذشته است. در حال حاضر این دامن‌ها را زنان در مراسمی ویژه چون کارناوال و جشن‌های محلی برتن می‌کنند. قیمت لباسی با دامن سنتی تا ۲۴۷ یورو است. البته همین لباس با پارچه‌ای با نخ لاما تا ۹۰۰ یورو هزینه دارد.
برابری جنسیتی از راه کوهنوردی
زنان قوم “آیمارا” در بولیوی هم به خاطر تعلقات قومی و هم به عنوان مونث بودن خود زیر فشار اجتماعی هستند. از زمانی که اوو مورالس، رئیس جمهور متعلق به این قوم در بولیوی به قدرت رسیده، اعتماد به نفس زنان این قوم به شدت افزایش یافته است. اما مشکل زنان قوم “آیمارا” مبارزه با تفکر مردسالاری است که مردان قوم خودی نیز به آن گرفتارند.
دوسال فعالیت موفق
شغلی جدید، اعتماد به نفسی تازه. زنان راهنمای کوهنوردان گردشگر با غرور خود را به نمایش می‌گذارند. لیدیا هوایلاس ۴۸ ساله (چپ) و دورا ماگوئنیوی ۵۰ ساله (راست) با وسایل کوهنوردی خود در عکس دیده می‌شوند. آنها دوسال است که با طناب و هارنس و کلاه و کلنگ کوهنوردی، گردشگران را به قله‌های متفاوت رشته کوه آند می‌رسانند.
آرایش پیش از کوهنوردی
یکی از مشخصه‌های زنان “آیمارا” گیسوهای بلندشان است. آنها صبح زود موهای‌شان را شانه می‌کنند و سپس با دقت می‌بافند. بعد کوهنوردی آغاز می‌شود مثلا به مقصد قله ایلیمانی در ارتفاع ۶۴۳۹ متری که دومین قله بلند رشته کوه آند در بولیوی است. این قله برای مردمان قوم “آیمارا” مقدس است. قله ایلیمانی جایی است که گفته می‌شود آنجا خورشید زاده شده است.
کاری سخت با درآمدی مناسب
هر روز باربران و کوهوردان “ایلیمانی”خود را آماده صعود به قله می‌کند. این کار سبب می‌شود که زنان قوم “آیمارا” به تدریج درآمدی داشته باشند و خود از نظر مادی غیروابسته شوند. آنها با این فعالیت روزانه ۳۵ دلار درآمد دارند. گفتنی است که زنانی که به کار خانه کمک می‌کنند ماهانه ۱۷۵ دلار مزد می‌گیرند.
افزایش قدرت در جمع
زنان راهنمای کوهنوردان گردشگر خود نیز تمرین می‌کنند تا قدرت بدنی و تجربه خود را در کوهنوردی افزایش دهند. یکی از تمرینات آنها پایین آمدن از کوه با حمایت از طناب ثابت است.
گردآوری: امیر سعید احمدی منبع: دویچه وله
