سرما زدگی و یا یخزدگی موضعی (Frostbite) و سرمازدگی اعضای حیاتی بدن هیپوترمیا (Hypothermia) دو خطر بالقوه برای کوهنوردان٬ اسکی بازان٬ سربازان٬ مرزبانان٬ جنگلبان و تمام فعالان در طبیعت محسوب میشود که در تمام فصول در کمینمان نشسته است.
در فصل زمستان این خطر قویتر میشود. اما فقط مختص به فصل زمستان نیست.
راه پیشگری از خطرات نیز آشنایی و آنالیز و پیشگری از خطرات است و از علوم پایه کوهنوردی به حساب میآید.
درست مثل آموزش کمکهای اولیه و شناخت بهمن که هر فردی باید با نکات مهم و کلیدی آن آشنا باشد.
همه ما اغلب در مورد یخ زدگی و گاهی سرما زدگی نکاتی را شنیدیم و خوانده ایم. مطالب و مقالات بسیاری در این مورد نوشته شده.
گاهی نیز از لحاظ گفتاری و نوشتاری، این دو را اشتباه مقایسه میکنیم. اما اکثرا، منظور همان است که باید باشد.
صدمه دیدن تا پای مرگ انسانها٬حیوانات و گیاهان بواسطه سرمای بیش از حد!
سرما به دو صورت به کوهنوردان و طبیتگردان آسیب میرساند،
افت دمای بدن (هیپوترمیا) و سرما زدگی موضعی بدن (Frosbite).
این دو خطر با هم در ارتباط هستند و روی یکدیگر تاثیر مستقیم دارند. اما از لحاظ علائم و راهای درمان با هم تفاوتهای دارند.
در این مقاله با این دو عارضه٬ سرما زدگی و یا یخزدگی موضعی Frostbite و سرمازدگی اعضای حیاتی بدن هیپوترمیا Hypothermia میپردازیم تفاوت آنها با یکدیگر و راهای مقابله و درمان آنها تا حدودی آشنا میشویم.
در قسمت سر مقاله دیدیم سرما باعث بروز دو مشکل عمده برای انسان و دیگر موجودات زنده و گاهی گیاهان میشود.
یکی کاهش دمای عمومی بدن که به آن «هیپوترمیا» (hypothermia) میگویند و دیگری در معرض سرما قرار گرفتن قسمتی از بدن است که به آن «فروست بایت» (Frostbite) گفته میشود.
hypothermia (هیپوترمیا) یک بیماری سیستمیک و عمومی است که به دنبال کاهش دمای بدن باعث آسیب بههمه ارگانهای بدن و اختلال در کارکرد آن ها میشود. این وضعیت در صورت پیشرفت و عدم درمان میتواند باعثمرگ شود. درمان در این حالت شامل گرم کردن و مواظبت دقیق از فرد آسیب دیده است.
در عوض (Frostbite) فروست بایت یک عارضه موضعی است که به دنبال در معرض قرار کرفتن قسمتی ازبدن ایجاد میشود و باعث یخ زدن قسمتی از بدن میشود این عارضه در صورت پیشرفت و عدم درمان باعث قطععضو میشود. درمان در این بیماری بنا به درجه آن شامل مواظبت از عضو آسیب دیده است.
فروست بایت در صورتیکه به همراه هیپوترمیا نباشد اختلالی در وضعیت کلی بدن ایجاد نمیکند! اما کی دوستداره که اصلا حتی یک بند انگشتش را از دست بدهد.
در ترجمه های فارسی من بسیار دیدم که این دو واژه به یک نام سرمازدگی ترجمه میشوند. و گاهی نیز باعث سردرگمی میشود. راستش خودم هم اول قدری سردرگم شدم!
در این مقاله من از دو واژه زیر و ترجمه فارسی آن به اینشکل استفاده میکنم:
برگرفته شده از «کتاب واژهای تخصصی کوهنوردی صفحات ۱۲۸ و ۱۰۰» و کتاب «دانستنی‌های کوهنوردیصفحات ۲۲۸–۲۲۹»
hypothermia = هیپوترمیا ، سرمازدگی و یا کاهش غیر طبیعی دمای بدن.
و
Frostbite = یخ زدگی و یا سرمازدگی و آسیب موضعی بخشی از بدن
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
هایپوترمی یا هیپوترمیا (افت دمای مرکزی بدن) چیست؟
هیپوترمی عارضه خطرناکی است که دامنگیر کوهنوردان در هر زمانی از سال می گردد.
این عارضه در نتیجه اثرات ترکیبی سرما، باد، و رطوبت و همچنین خستگی و روحیه پایین ناشی از کوهپیمایی بیش از حد طولانی، سرعت پیمایش بسیار بالا، حمل کوله سنگین، گرسنگی، و تجهیزات نامتناسب با شرایط جوی بوجود می آید.
و به معنی افت دمای بدن است و به وضعیتی گفته میشود که دمای مرکزی بدن که معمولاً ۳۷ درجه سانتی گراد است، اگر از حد ۳۵ درجه سانتی گراد کمتر شود، هایپوترمی عارض می شود.
منظور از دمای مرکزی، دمای داخل دهان یا معقد است، چون ممکن است دمای دست یا پا حتی خیلی کمتر از این حد باشد، ولی فرد دچار هایپوترمی نشده باشد.
در این شرایط کوهنورد دچار چنان سرما و لرزشی می شود که سرعت از دست دادن گرما در بدنش بیشتر از سرعت تولید گرما در اثر مصرف مواد غذایی و حرکت و ورزش عضلات خواهد بود.
ابتدا صورت و اندام بیرونی در معرض از دست دادن گرما قرار می گیرند و دمای آنها تقریبا برابر با دمای محیط می شود.
در این حالت خوشبختانه کوهنورد هنوز دچار هیپوترمی نشده، ولی هشداری است برای اینکه بداند اعضای هسته ای (قلب، مغز، ریه، و دیگر اعضای حیاتی) بدنش در حال از دست دادن گرما می باشند.
هیپوترمی وقتی رخ می دهد که دمای عمومی بدن تنها ۲ درجه کمتر از دمای طبیعی بدن (۳۷ درجه) شود.
در این مرحله اگر اقدام مناسب در برابر هیپوترمی صورت نگیرد، دمای بدن به تدریج به دمای مرگبار ۲۸ درجه می رسد.
لازم است بدانیم که از ابتدای هیپوترمی و درگیر شدن بدن با آن تنها ۲ ساعت زمان تا مرگ طول می کشد.
علایم بیماری هیپوترمیا (hypothermia) :
علائم هیپوترمیا (افت دمای مرکزی بدن) در سطوح مختلف نمایان و درجه بندی میشوند.
هیپوترمی خفیف: در این مرحله دمای مرکزی بدن بین ۳۵ تا ۳۲ درجه سانتی گراد قرار م یگیرد و معمولاً حالت های زیر بر بیمار بروز میکند:
- احساس سرما و لرز
- کند شدن حرکت و عقب ماندن از همراهان حالت ضعف و بی حالی
- عدم تعادل هنگام حرکت در مسیرهای ناهموار
- کم شدن توانایی ذهنی و جسمی
- اختلال در تکلم و کم شدن توان حرف زدن که به تدریج تکلم حالت بریده بریده می گیرد
- از دست دادن توازن ، این مشکل میتواند به شکل عدم توانایی در بستن بند کفش یا زیپ لباس شروع شود و در نهایت منجر به تلو تلو خوردن و یا افتادن روی زمین شود.
- لرزش های ناگهانی در هنگام استراحت
- گرفتگی عضلات در پاه اختلال در حرکات عضلانی
- احساس گیجی
- بی تفاوتی نسبت به اطراف، فرد نسبت به نیازهای شخصی خود بی تفاوت میشود.
- رفتار غیر منطقی رفته رفته عدم تعادل و ناهنجاری در رفتار
- میل به نشستن و خوابیدن و عارض شدن فراموشی
در مرحله خفیف ممکن است بعضی از این علائم یا همه آنها دیده شوند، تا این مرحله وضعیت چندان خطرناک نیست و با اقدام مناسب فرد نجات پیدا می کند.
هایپوترمی متوسط: با تداوم شرایط نامساعد برای بیمار حال وی رو به وخامت می رود و دمای مرکزی بدن به ۳۲ تا ۲۸ درجه سانتی گراد افت پیدا میکند. در این حالت می توان شاهد علائم زیر بود:
- شدیدتر شدن برخی علائم یاد شده، به تدریج از بین رفتن لرز
- ٖفرد ممکن است گاهی احساس گرما کند و بخواهد که از لایه لباس خود کم کند.
- کاهش شدیدتر هوشیاری تا مرحله ورود به کما
- سرد و متورم و کبود شدن پوست به تدریج سفت و سخت شدن عضلات
- ضعیف شدن نبض، نامنظم شدن تنفس و ضربان قلب
هایپوترمی شدید تا مرگ: دمای مرکزی بدن به کمتر از ۲۸ درجه سانت یگراد می رسد و علائم زیر ظاهر میگردد:
- ورود فرد به حالت کمای عمیق
- ضربان قلب و تنفس اگر وجود داشته باشد، آهسته و نامنظم است.
- گاه ظاهراً فرد مرده به نظر می رسد ولی هنوز در صورت انجام اقدامات تخصصی و مؤثر احتمال بازگرداندن فرد وجود دارد.
در صورت انجام ندادن کمک یا اقدامات لازم در این مرحله امکان مرگ بسیار زیاد است.
چگونه فرد گرفتار هیپوترمی را درمان کنیم؟
در صورت تشخیص هیپوترمی در یکی از همراهانتان سریعا اقدامات لازم را انجام دهید.
اگر شخص بیهوش شده است، سریعا به دنبال کمک پزشکی و امداد و نجات بفرستید.
اگرشخص هوشیار است (یا بعد از فراهم کردن کمک پزشکی برای شخص بیهوش):
- دقت کنیم که فرد مصدوم هیچ قطعه البسه خیس و یا نمدار بتن ندارد.
- او را سریعا به جانپناه ٬ پناهگاه و یا مکانی امن و گرم منتقل کنید.
در انتقال فرد بیهوش باید بسیار محتاط باشیم، چون قلب شخص بیهوش نسبت به تکان و لرزش زیاد آسیب پذیر می باشد.
- با غذا ها و نوشیدنی های گرم و شیرین سریعا به بدن قربانی هیپوترمی سوخت برسانید. شکلات، شیرینی جات و مواد قندی، کشمش، میوه های خشک، آجیل، … گزینه های مناسب برای این شرایط می باشند.
مصرف الکل٬ دخانیات گزینه های مناسبی نیستند.
- اگر فرد هوشیار باشد، انجام تمرین های سبک ورزشی مانند راه رفتن میتواند ایجاد گرما در بدن کند.
- در صورت عدم هوشیاری کوهنورد آسیب دیده او را روی زیر انداز عایق دار یا درون کیسه خواب قرار دهید و پوشاک گرم بیشتری بر تن او بپوشانید.
اگر هیچ وسیله محافظت کننده دیگری در دسترس نبود، او را بین دو نفر از همراهان روی زمین قرار دهید و بغل کنید تا گرمای بدن همراهان برای او مانند جان پناهی باشد.
- با فاصله قرار دادن شال یا لباس پشمی در اطراف بینی و دهان فرد آسیب دیده این امکان را فراهم کنید که او بتواند هوای گرم تنفس کند. دقت کنید راه تنفس بسته نشود.
این عمل ساده ای است اما بسیار موثر که می تواند جان شخص آسیب دیده را نجات دهد.
پیشگیری از ابتلا به هیپوترمی
- قبل و در حین کوهنوردی از مصرف غذاهای دیر هضم خودداری کنیم. قبل و در حین کوهنوردی مواد غذایی انرژی زا مصرف کنیم. دانستن این نکته ضروری است که پس از صرف غذا بیشتر انرژی بدن صرف گوارش خوراک میشود. در هنگام کوهپیمایی هر یک ساعت یک بار برای خوردن و آشامیدن توقف کنید یا همانطور که در حال راه رفتن هستید تکه های کوچک خوراکی بخورید. خرما٬ انرژی بار خانگی٬ شیره و شرکا بسیار عالی هستند.
- برای پوشیدن البسه خود حساس باشید و از سیستم لایه لایه لباس و یا سیستم اصطلاحا پوست پیازی بهره بگیرید.
این سیستم بهترین روش پوشش بدن در کوه میباشد. قبل از سرد شدن بدن لایه به لایه از جروج گرمای بدن جلوگیری کنید.
- مرز توان فیزیکی و روانی خود را بشناسید. فقط به اندازه توانایی جسمی و فیزیکی خود تلاش کنید.
از راهنمای گروهی که شما را تشویق به همراهی بیشتر از حد تواناییتان می کند پرهیز کنید. شما بهتر از دیگران به تواناییها و شراییط فیزیکی خود واقف هستید.
- از خود علاقه و اشتیاق نسبت به برنامه کوهنوردیتان نشان دهید. اهداف واقع بینانه داشته باشید.
- با روحیه و سرحال باشید.
- در هر جای برنامه که احساس ضعف می کنید برای تجدید قوا توقف کنید و یا حتی مسیر برگشت را در پیش بگیرید.
تفاوت سرما زدگی موضعی و سرمازدگی اعضای حیاتی بدن :
سرما زدگی و یا یخزدگی موضعی Frostbite و سرمازدگی اعضای حیاتی بدن هیپوترمیا Hypothermia به همدیگر مربوط هستند ولی با یکدیگر متفاوتند و این تفاوت هم به جهت علایم و هم به جهت درمان و مراقبت است.
Frostbite سرمازدگی موضعی اندامها چیست؟
تعریف سرمازدگی موضعی اندامها در پزشکی عبارت است از آسیب موضعی بخشی از بدن در اثر سرمای شدید است.
سرما زدگی موضعی ویا یخ زدگی اندامها اصطلاحی است که برای آسیب های ناشی از سرما و دمای پایین تر از نقطه انجماد بروی عضوی از بدن بکار می رود. مانند سرما زدگی موضعی ویا یخ زدگی اعضای تحتانی بدن مثل بینی٬ انگشتان دست و پا.
سرمازدگی اندامها به درجه حرارت محیط، طول زمان در معرض سرما قرار گرفتن و وزش باد بستگی دارد.
البته خستگی مفرط٬ کوله کشی سنگین و بیماری و تغذیه نامناسب نیز بی تاثیر نیست.
همانطور که میدانیم بیشتر از ۷۵ درصد بدن انسانها از آب تشکیل شده. آب در اثر سرما یخ میزند.
در دماهای زیر منفی ۱۵ درجه سانتی‌گراد، رگ‌ها در اندامها و پوست بدن انسان شروع به تنگ شدن می‌کنند.
این تنگ شدن رگ‌ها ساز و کاری است تا بدن گرمای کم‌تری از دست بدهد.
سرماهای شدید و طولانی باعث میشود تا این تنگی رگ‌ها باعث رسیدن خون کمتر به آن اندام های تحتانی یا پوست بشود.
همراهی سرمای زیاد و گردش خون پایین میتواند باعث نابودی بافت های بدن بشود.
پوست در معرض هوای زیر صفر منجمد شده و بافت های آن از بین میروند.
شایع‌ترین یخزدگی ها در اندام های تحتانی بدن یعنی انگشتان دست و پا، گوش‌ها و بینی است.
درجه بندی یخزدگی زدگی:
سرمازدگی موضعی Frostbite مانند سوختگی برحسب شدت آسیب به درجاتی تقسیم میشود. شدت آسیب برحسب اینکه سرمازدگی تا چه عمقی به بافت ها آسیب زده متفاوت است.
دانستن این موضوع که پوست دو لایه دارد بسیار مهم است. لایه روی را اپیدرم Epidermis و لایه زیر آن را درم Dermis مینامند.
زیر درم یک لایه چربی است و زیر چربی عضلات و تاندون ها قرار دارند.
سرمازدگی موضعی درجه یک فقط اپیدرم یعنی لایه رویی پوست را درگیر میکند.
در سرمازدگی درجه یک پوست محل در ابتدا سفید و بیحس میشود. گاهی پوست قرمز میشود. بتدریج پوست سفت میشود. این نوع از سرمازدگی در صورتی که زود درمان شود بطور کامل بهبود میابد.
درجه یک : بهبودی بدون نیاز به بستری شدن
No Hospitization Necessity؛
صرفأ لایه سطحی پوست دچار سرما زدگی می شود که ممکن است همراه تاول نباشد پوست حالت چرمی پیدا می کند بیرنگ می شود و گز گز می کند و کم کم کدر می شود در این درجه از سرما زدگی، ترمیم یا recovery کامل است و هیچ مداوایی نیاز ندارد. معمولأ اکثر کوهنوردان به طور نامحسوس دچار این نوع سرما زدگی می شوند .
صرفأ استفاده از مسکن های ساده می تواند کافی باشد.
توجه: عضوی که دچار سرما زدگی درجه یک شود، بعدأ مستعد درجات شدیدتر خواهد شد و تکرار عارضه برای آن عضو وخیم تر خواهد بود.
سرمازدگی موضعی درجه دو هم اپیدرم و هم قسمتی از درم را درگیر میکند.
درجه دو: به استراحت مطلق و بستری شدن نیاز دارد. Complete Bed Rest؛
در سرمازدگی درجه دو پوست قرمز و یا آبی میشود. پوست یخ زده و سفت شده و بتدریج متورم میگردد. پوست تاول میزند.
در این حالت مو ، غده عرق ، چوست لایه روئی و سطح عضلات درگیر سرما زدگی می شود در این مورد استراحت مطلق الزامی است که در اولین فرصت باید نسبت به آن اقدام کرد تاول ها در این درجه معمولأ شفاف هستند دارو درمانی لازم خواهد بود و انگشتان تغییر شکل نا محسوس (deformed) خواهند شد.
سرمازدگی موضعی درجه سه اپیدرم، درم و چربی زیر درم را درگیر میکند
درجه سه: بستری شدن در بیمارستان و استراحت مطلق حتمی است؛
در سرمازدگی درجه سه پوست سفید یا آبی و سفت میشود. تاول ایجاد شده و خونی میشود.
سطح پوست مو غده عرق غده چربی تاندون ها (tendons) کلیه بافت ها عظلات و استخوان ها همه دچار سرما زدگی می شوند در این صورت قطع انگشت حتمی است تاول ها خونی هستند و مداوای دارویی خوراکی و تزریقی نیاز دارد.
سرمازدگی درجه چهار بجز لایه های ذکر شده در بالا عضلات و تاندون ها را هم گرفتار میکند.
درجه چهار: نیاز به بستری شدن در بیمارستان و مراقبت فشرده دارد. Certain Hospitaization
در سرمازدگی درجه چهار پوست ابتدا قرمز و سپس سیاه میشود.
فرد دچار تهوع استفراغ عفونت ها و بروز لخته های خونی مختلف در عروق بدن(Thrombosis) می شود شدت صدمه بافتی بسیار زیاد است و می تواند منجر به قطع دست و یا پا تا سرحد مچ شود .
دارو درمانی بسیار گسترده است . ممکن است تاول وجود نداشته باشد چون بافت بدن کاملا مرده است.
علائم سرمازدگی موضعی چیست؟
اولین علامت سرمازدگی موضعی احساس سرما و سفتی در محل مثلا در انگشتان است. بتدریج احساس سوزن سوزن شدن، سوزش و بیحسی ایجاد میشود. وقتی اندام سرما زده گرم میشود احساس درد و یا شوک الکتریکی و یا ضربان در اندام حس میشود.
- در سرمازدگی موضعی درجه یک پوست محل در ابتدا سفید و بیحس میشود. گاهی پوست قرمز میشود. بتدریج پوست سفت میشود. این نوع از سرمازدگی در صورتی که زود درمان شود بطور کامل بهبود میابد.
- در سرمازدگی موضعی درجه دو پوست قرمز و یا آبی میشود. پوست یخ زده و سفت شده و بتدریج متورم میگردد. پوست تاول میزند.
- در سرمازدگیم وضعی درجه سه پوست سفید یا آبی و سفت میشود. تاول ایجاد شده و خونی میشود.
- در سرمازدگی موضعی درجه چهار پوست ابتدا قرمز و سپس سیاه میشود.
درمان سرمازدگی موضعی:
فرد سرما زده را باید هر چه سریعتر به یک محل دور از سرما و باد منتقل کرد.
اگر مطمئن نیستید که بتوانید از محیط سرما خارج و دور شوید، پاهای سرمازده را گرم نکنید زیرا با پای سرمازده بدون احتمال آسیب بیشتر می توان برای مدتی کوهپیمایی کرد، اگر پاها گرم شوند، درد شدیدی ایجاد می شود و راه رفتن را بسیار مشکل می شود ضمنا بافتی که یکبار یخ زده و گرم شود و در اثر بی احتیاطی دوباره یخ بزند آسیب بافتی به عضو بسیار بیشتر خواهد بود.
درمان اولیه سرمازدگی موضعی:
- هر چه سریع تر از مکان سرد خارج شوید
- سریعا به محلی خشک و دور از باد و ترججیحا گرم پناه ببرید. جانپناه ٬ پناهگاه٬ چادر.
- لباس های خیس و حتی زیور آلات (مانند انگشتر و …) را از تن مصدوم خارج کرده و لباس خشک بپوشید.
- محل سرمازده را مالش ندهید چون آسیب بافتی را بیشتر میکند
- عضو بدن مشکوک به یخزدگی را در یک حوله ضخیم بپیچید
درمان تکمیلی سرمازدگی موضعی:
- یخزدگی گرم کردن محل آسیب در اولین فرصت است. این گرم کردن با گذاشتن اندام سرمازده در آب گرم ۴۰ درجه به مدت سی دقیقه انجام میشود. آب گرم باید حاوی یک ماده ضد عفونی ملایم باشد. اندام سرمازده نباید مالش داده شود چون ممکن است آسیب را بیشتر کند. گرم کردن روزی دوبار باید تکرار شود و پوست در مدت درمان باید گرم و خشک نگهداری گردد.
- اگر آب در دسترس نبود به کمک حرارت خود بدن، آن منطقه را گرم کنید. به عنوان مثال دستهای خود را زیر بغلتان قرار دهید و یا بینی، گوش ها و صورتتان را به وسیله ی دستتان گرم کنید. البته به یاد داشته باشیم که آب گرم بهترین و مناسب ترین راه برای گرم کردن پوستِ سرمازده است.
- از داروهای ضد درد برای کاهش درد بیمار استفاده میشود.
- معمولا به بیمار آنتی بیوتیک و واکسن کزاز داده میشود تا از ایجاد عفونت ثانویه جلوگیری شود.
- با گرم کردن اندام سرمازده درد شروع میشود، پوست قرمز شده، تاول زده و ممکن است متورم شود. بتدریج روی پوست میمیرد و سفت میشود.
- اگر سرمازدگی سطحی باشد زیر پوست مرده پوست جدید صورتی رنگی ایجاد میشود. این روند ممکن است حتی تا شش ماه هم طول بکشد.
- در سرمازدگی های سطحی ممکن است بهبودی کامل ایجاد شود و در مواردی هم ممکن است درد، بیحسی و سفتی در پوست باقی بماند.
- اگر بعد از چند ساعت یا چند روز، در محل سرمازده تاول ایجاد شد، از دستکاری آن خودداری شود. زیرا پوست سطح تاول بهترین مانع در راه عفونت است.
در مواردی که سرمازدگی عمقی باشد ممکن است تمام عضو سیاه شده و بمیرد. بطور مثال ممکن است انتهای انگشت سیاه شده و بتدریج از بقیه دست جدا شود. گاهی اوقات برای جدا کردن بافت مرده نیاز به عمل جراحی و یا قطع عضو وجود دارد. اگر نیاز به قطع عضو وجود داشته باشد این کار معمولا تا ۸-۶ هفته به تعویق میفتد تا بافت هایی که توانایی زنده ماندن را دارند مشخص شوند.
عارضه طولانی مدت سرمازدگی، حساسیت شدید پوست آن قسمت به سرما، تعریق و درد های سوزشی است.
پیشگیری از سرمازدگی موضعی
مهمترین اقدام در پیشگیری از سرمازدگی موضعی ویا افت دمای اعضای حساس بدن خروج از محل سرد است. اگر در مجاورت سرمای شدید قرار گرفته اید مطمئن شوید که لباس گرمی پوشیده اید. دستکش های یک تکه بهتر از دستکش های چند انگشتی هستند. در مجاورت باد باید سر و صورت و گردن خود را بپوشانید. لباس ضد بادو آب بپوشید و سعی کنید بدن خود را خشک نگه دارید.
- بهترین سیستم پوشش البسه سیستم چند لایه ای است. لایه های متعدد لباس هوا را که عایق خوبی است در بین خود محبوس کرده و جلوی از دست رفتن حرارت بدن و نفوذ سرما را میگیرند.
- از گرم و خشک نگه داشتن دستها٬ پاها٬ چشم٬ نوک دماغ و پهلوهای خود غافل نشوید.
- مناسب است و پیشنهاد میکنم در زمستان برای دستکش نیز از سیستم لایه ای بهره ببرید. و از در آوردن دستکش لایه اول خودداری کنید.
- در باد برف سرما استفاده دوربین و تلفن هوشمند خود داری کنید. بسیاری از سرمازدگی های موضعی به علت درآوردن دستکش برای ثبت تصویر و عکس بوده.اولویت ها را تشخیص دهید.
- بدن در هوای سرد نیاز به کالری و آب بیشتری دارد. در زمستان اغلب از آن غافل میشویم.
- در فواصل کوتاه تنقلات انرژی زا و جرعه ای آب بنوشید.
- در ارتفاعات بالا حرارت زیادی از بدن با تنفس از دست میرود پس باید فعالیت های بدنی طوری تنظیم شوند تا تعداد تنفس خیلی بالا نرود. در کوهنوردی ارتفاعات بلند استفاده از کپسول اکسیژن برای تنفس میتواند احتمال سرمازدگی را کاهش دهد. اما این نیز به عوامل دیگری بستگی دارد.
از انجام این کارها خودداری کنیم!
در صورت مواجه با سرمازدگی و یا یخ زدگی ازانجام اینکارها خودداری کنید:
- گرم کردن بافت یخ زده در صورتی که امکان یخ زدن مجدد آن قبل از رسیدن به مراکز پزشکی وجود داشته باشد احتمال آسیب های دائمی به بافت اعضای صدمه دیده را افزایش می دهد.
- مالش و یا ماساژ دادن پوست یخ زده و یا تاول های به وجود آمده باعث آسیب بیشتری به بافت عضو صدمه دیده میشود.
- استفاده از حرارت خشک و مستقیم مانند استفاده از بخاری های برقی و آتش برای گرم کردن بافت یخ زده مناسب نیست و حتی باعث شدت آسیب میشود.
گاهی ممکنه بنا به شرایط محیط بعضی از کوهنوردان که بنا به شرایط بخصوصی ( در متن به این نکته اساره شده) همزمان با یخ زدگی موضعی، افت دمای مرکزی بدن «هیپوترما» (hypothermia ) را نیز تجربه کنند که این می تواند بسیار خطرناک باشد. در چنین شرایطی دریافت مراقبت های فوری پزشکی بسیار مهم و ضروری است.
در پایان با آرزوی سلامتی و موفقیت تک تک عزیزان فعال در کوهستان. چه به عنوان کوهنورد چه به عنوان طبیعتگرد و چه به عنوان سرباز و مرزبان.
شما را به مطالعه مقاله بسیار مهم مثلث شوم چیست؟ دعوت میکنم. (لینک مقاله)
با سلام و عرض ارادت. ممنون از شما
با سپاس از استاد احمدی عزیز .مطالب عالی مفید واموزنده بود ممنون که اطلاعات مفید رو بدون چشم داشت در اختیار مردم ایران قرار میدهید 👌👌