کانگچن چونگا سومین قله مرتفع جهان

کانچن چونگا (Kangchenjunga) سومین قله بلند دنیا با ارتفاع ۸۵۸۶ متر در مرز ایالت سیکیم هند و کشور نپال و در ۴۶ مایلی شمال غرب دارجلینگ قرار دارد.  این کوه شرقی ترین هشت هزار متری جهان به شمار می رود. نام کانچن چونگا به معنای پنج جواهر برفی است و اشاره ای است به پنج قله مرتفع و پوشیده از برف این رشته کوه (کانچن، توده برف، چون، پنج گا، جواهر).

اطلاعات کلی کانچن چونگا

نام قله	کانچن چونگا
ارتفاع	۸۵۸۶ متر
موقعیت	مرز کشورهای هند (ایالت سیکیم) و نپال  ( ۲۷،۰۷ عرض شمالی | ۸۸،۱۳ طول شرقی)
برجستگی	۳۹۲۲ متر
بهترین ماه های صعود:	آوریل، می
اولین صعود:	۱۹۵۵
نزدیک ترین فرودگاه بین المللی:	کاتماندو، نپال

از سال ۱۸۳۸ تا ۱۸۴۹ باورها بر این بود که کانچن چونگا بلندترین کوه جهان است، اما اندازه گیری های جدید اورست بر این فرضیه خط بطلان کشید. توده کانچن چونگا بسیار پر عظمت و از چندین قله یخی بر روی خط الراس آن شکل گرفته است. در واقع این توده از دو رشته غربی – شرقی و شمالی – جنوبی شکل گرفته و همانند یک X عظیم است که توسط قلل ۶ و ۷ هزار متری احاطه شده است. قللی مانند: Siniolchu با ارتفاع ۶۸۸۸ متردر بخش شرقی سیکیم – که یکی از زیباترین قلل دنیاست – قله با شکوه ژانو (شیر خفته) ۷۷۱۰ متر، Jannu در بخش غربی با جبهه شمالی با شکوهش

قلل قابل مشاهده از دارجلینگ در بخش جنوبی کوه: کابروی شمالی (NorthKabru) با ارتفاع ۷۳۳۸ متر، کابروی جنوبی (South Kabru) با ارتفاع ۷۳۱۶ متر و قله راتانگ (Rathong) با ارتفاع ۶۶۷۸ متر، قلل بخش شمالی همانند تواینز Twins (دوقلو) و تنت پیک Tent Peak(قله چادر) و در نهایت در مرز تبت گردنه جونسونگ (Jongsong La) با ارتفاع ۶۱۲۰ متر.

منطقه کانچن چونگا به دلیل دوردست بودن چندان مورد توجه گردشگران قرار ندارد، از این رو توانسته زیبائی های خود را حفظ کند. از جلوه های منطقه کانچن چونگا می توان به یخچال زمو Zemu و پارک ملی کانچن چونگا به مساحت ۲۰۳۵ کیلومتر مربع اشاره کرد که در بخش نپال قرار دارند.

قلل مهم توده کانچن چونگا

– قله اصلی ۸۵۸۶ متر
– قله مرکزی ۸۴۸۲ متر
– قله جنوبی ۸۴۷۶ متر
– قله غربی (یالون کانگ Yalung Kang) 8433 متر
– کانگ یاچن (Kangbachen) با ارتفاع ۷۹۰۳ متر

تاریخچه صعودهای کانچن چونگا

در ۱۸۵۴ ژوزف دالتون هوکر گیاه شناس معروف انگلیسی در کاوش هایش از این بخش ناشناخته نپال بازدید کرد، او تا دامنه های کانچن چونگا و بخش هایی از تبت پیش رفت.
در ۱۸۹۹ سیاح انگلیسی داگلاس فریشفیلد و عکاس ایتالیایی ویتور سلا دورادور کوه را پیمودند. آنها نخستین کوهنوردانی بودند که رخ عظیم غربی کوه را مشاهده کردند. ویتور سلا در سال ۱۹۰۹ دوک آبروزی را در سفر به کی۲ همراهی کرد. گردنه سلا در منطقه بالترو به افتخار وی نامگذاری شده است.
در ۱۹۰۵ نخستین هیئت کوهنوردی بر روی کانچن چونگا به سرپرستی السدر کراولی تا ۶۲۰۰ متری کوه بالا رفت. در این صعود چهار عضو تیم بر اثر سقوط بهمن جان باختند.
در ۱۹۲۹ هیئتی انگلیسی به سرپرستی پول بوئر توانست تا ۷۴۰۰ متری کوه از طریق گرده شمالی صعود کند. آنها بخاطر طوفان متوقف شدند.
در ۱۹۳۰ هیئتی بین المللی به سرپرستی جورج درنفورد و متشکل از کوهنوردانی آلمانی، اطریشی و انگلیسی بدلیل حجم برف زیاد و طوفان از صعود باز ماند.
در ۱۹۳۱ دومین هیئت آلمانی به سرپرستی مجدد پول بوئر در تلاش بر روی گرده شمال شرقی بخاطر هوای خراب شکست خورد. آنها تنها کمی بیش از صعود سال ۱۹۲۹ بالا رفتند.
در ۱۹۳۳ یک تیم از کوهنوردان آلمانی به سرپرستی پائول بور تا ارتفاع ۷۷۰۰ متری کوه بالا رفت. یک کوهنورد آلمانی و دو شرپا بر اثر سقوط بهمن در این صعود جان باختند.
در ۱۹۵۴ گروه شناسایی کانچن چونگا (The Himalayan Journal Vol. X1X) توانست اطلاعات خوبی را از مسیرهای قابل صعود کسب کند. این تلاش مقدمه ای برای صعود سال بعد قله بود.

هندوان ساکن در ایالت سیکیم معتقدند قله این کوه مکانی مقدس است (این امر موجب عدم اجازه صعود به کوهنوردان از سمت دولت هند است) و این نکته ای بود که از چشم نخستین فاتحان کوه دور نماند و آن ها از پای نهادن بر فراز کوه اجتناب کردند.

در نخستین صعود که توسط هیئتی از کوهنوردان کشور انگلستان به سرپرستی چارلز اوانز صورت گرفت، جو براون، جورج باند موفق شدند در ۲۵ می ۱۹۵۵ قله را صعود کنند. یک روز بعد نورمن هاردی و تونی استریتر بدلیل خرابی هوا از صعود باز ماندند. آنها از همان مسیری صعود کردند که ۵۰ سال قبل السدر گراولی آنرا مسیر اصلی و قابل صعود تشخیص داده بود.

سرسختی کانچن چونگا تا مدت ها موجب عدم حضور تیم ها در این منطقه شد، تا اینکه در ۱۹۷۳ تیمی ژاپنی با تلاشی تحسین برانگیز توانست از مسیر جنوب غربی یالون کانگ (قله غربی کانچن چونگا) را صعود کند. یوتاکا آگتا و تاکئو ماتسودا صعودکنندگان قله بودند.

در ۱۹۷۵ دوکوهنورد آلمانی با نام های ابرلی و استورم مسیری نو بر روی یالون کانگ باز کردند.
در ۱۹۷۷ دومین تلاش موفق قله اصلی نیز توسط هیئتی از ارتش هندوستان به سرپرستی کلنل کومار صورت گرفت. آنها از گرده دشوار شمال شرقی موفق به فتح قله شدند.
در ۱۹۷۸ تیمی لهستانی توانست نخستین صعود کانچن چونگا II را صورت دهد.
در ۱۹۷۹ در سومین تلاش کوهنورد معروف و توانمند انگلیسی داگ اسکات، وی موفق به فتح قله شد.
در ۱۹۸۳ نخستین صعود انفرادی و بدون اکسیژن کوه توسط پیر بگین کوهنورد شهیر فرانسوی صورت گرفت.
در ۱۹۸۶ نخستین صعود زمستانی کوه توسط کریستوف ویلیچکی و جرزی کوکوشکا کوهنوردان لهستانی انجام شد.
در ۱۹۹۱ نخستین تلاش زنان بر روی قله با مرگ ماریا فرانتر و ژوزه روزمن ناکام ماند. پیکر آن ها بعدها کمی پائینتر از قله پیدا شد.
در ۱۹۹۲ وندا رتکویچ کوهنورد زن توانمند لهستانی که قصد داشت صعود نهایی خود را به تنهایی انجام دهد در کمپ آخر خود جان سپرد. کارلوس کارسولیو کوهنورد مکزیکی پیکر بی جان او را در چادرش یافت.
در ۱۹۹۸ جانت هریسون توانست پس از سال ها نخستین زنی باشد که به این قله صعود می کند تا بدین شکل کانچن چونگا آخرین مانع ۸۰۰۰ متری زنان نیز فتح شود.

صعودهای ایرانیان

عظیم قیچی ساز در سال ۱۳۹۰ موفق شد این قله را بدون اکسیژن فتح کند. او نخستین ایرانی بود که به این افتخار دست یافت.
رضا شهلایی کوهنورد کرمانشاهی نیز در اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ در قالب تیمی بین المللی این قله را صعود کرد.

گردآوری و تنظیم امیر سعید احمدی با بهره از منابع مختلف: