برودپیک (Broad Peak) دوازدهمین قله بلند در دنیا با ارتفاع ۸۰۵۱ متر، در رشته‌کوه قراقروم و در شمال شرقی پاکستان واقع شده است.
کوه برودپیک در امتداد غربی یخچال بالتارو و در بین دو قله K2 و گاشربروم I7 قرار دارد. از روی ارتفاعات این قله نمای زیبایی از قله K2 به آسانی قابل مشاهده است. برودپیک فقط ۸ کیلومتر با قلهٔ مشهور K2 فاصله دارد.
برودپیک دارای سه قله مجزا است قله اصلی ۸۰۵۱ متر، قله مرکزی ۸۰۱۶ متر و قله شمالی ۷۵۵۰ متر. از همین روی به آن کوه سه سر نیز گفته می شود.
قله برودپیک با ارتفاع ۸۰۴۷ به عنوان یکی از قلل هشت هزار متری برای صعود نسبتا آسان شناخته شده است هر چند که از لحاظ فنی سخت نمی‌باشد اما به هر حال نمی‌توان آن را به راحتی پشت سر گذاشت چرا که مسیر آن، از میان قلمروی بهمن‌های دائمی می‌باشد. کمپ پایگاهی در ارتفاع ۵۰۰۰ متر قرار دارد و کمپ‌های میانی در حدود ارتفاع ۶۲۰۰ متر، ۶۸۰۰ متر و ۷۳۰۰ متر واقع شده‌اند. صعود این قله به شرایط جوی وابسته می‌باشد به طوری که گاهی اوقات می‌توان صعود آن را در طول شش هفته به انجام رسانید. در حالیکه در مواردی دیگر حتی ممکن است صعود آن به نه هفته نیز کشیده شود.
نام محلی برودپیک، فایچال کانگری (به انگلیسی: Faichan Kangri) است اما نام اصلی آن اساسا با عنوان K3 نامگذاری شده بود، چرا که سومین کوه اندازه‌گیری شده در رشته کوه های قراقروم پس از قله مشهور K2 بود اما بعدها زمانی که جزئیات و مشخصات این قله به طور دقیق‌تری بررسی گردید متوجه شدند که وسعت قله آن به بیش از یک مایل می‌رسد، و بنابراین به نام “برود پیک” یا همان “قله پهناور” نامگذاری گردید. این قله همچنین به نام بریتورن سه راسی بسیار بزرگ بالتارو نیز خوانده می‌شود.
تاریخچه صعود
در سال ۱۹۵۴ تیم دکتر کارل م. هرلیخ کوفر از آلمان غربی سعی کرد این قله را صعود کند. با این وجود هدف اصلی تیم او صعود به قله گاشربروم یک بود. و نیز گفته شده است که او هر چه تلاش کرد تا بتواند باربرها را متقاعد کرده تا بارهایش را تا کنکوردیا و بالای یخچال بالتارو ببرند، موفق نشد. از این رو تیم وی خود بارها را حمل کردند و تلاش کردند تا از جبهه جنوب غربی به یخچال برود پایینی برسند. اما با این حال این روش با موفقیت مواجه نشد چرا که توفان و دمای بسیار پایین مانع از آن شد.
در سال ۱۹۵۷ یک گروه کوهنوردی اتریشی به قصد صعود قله برودپیک به کشور پاکستان سفر کردند. راهنمای این گروه ماکروز اسکموک بود از دیگر اعضای مهم این تیم کوهنورد فریتز وینتراستلر، کورت دیمبرگر، یک کوهنورد اتریشی، یک عکاس و نیز یک کوهنورد معروف و هرمان بول (که به عنوان یکی از بهترین کوهنوردان اتریشی بعد از جنگ شناخته شده است) بودند. این صعود منجر به شناسایی یک ستیغ بر روی جهبه غربی کوه گردید. بنابراین آنان یک دهلیز برفی را صعود کردند و در ارتفاع ۵۷۹۱ متر اردو زدند.
آنها در حین صعود بهترین استفاده از طناب را کردند که این طنابها توسط گروه اکتشافی آلمانی در سال ۱۹۵۴ ثابت گذاری شده بود. در تاریخ بیست و نهم می‌ماه، همه اعضای این گروه کوهنوردی کمپ ۳ را به قصد حمله به قله ترک کردند اما یک طوفان آنان را مجبور ساخت تا به پایگاه برگردند. سرانجام در تاریخ نهم ژوئن سال ۱۹۵۷ مارکوز اسکموک، فریتز وینتراستلر، کورت دیمبرگر و هرمن بوهل موفق شدند این قله را بدون استفاده از اکسیژن و باربرهای ارتفاع بالا صعود کنند. بعد از صعود به این قله بود که اسکموک و وینتراستلر یک قله بدون نام را نیز با ارتفاع ۷۳۶۰ متر صعود کردند. در عرض ده ساعت آنان ده مایل از گادوین ـ آستن و یخچال‌های ساوایا عبور کردند، و یک دامنه برفی را توسط اسکی تا کمپ در ارتفاع ۶۰۹۶ متر بالا رفتند. در تاریخ ۱۹ ژوئن آنان در عرض دوازده ساعت بقیه قله را صعود نمودند بر روی جبهه جنوب غربی قله، ابتدا با یک برف سخت و سپس در برف پودری عمیق به راه خود ادامه دادند. آنان دقیقا ۲۵ ساعت بعد از عزیمتشان به کمپ پایگاهی بازگشتند.
نام قله دیگر در رشته‌کوه برود، برودپیک میانی یا مرکزی است در بعضی نقشه‌ها ارتفاع آن ۸۰۱۶ متر مشخص شده است. در حالیکه در نقشه‌های دیگر ارتفاع آن را ۸۰۰۰ متر ذکر کرده‌اند گفته شده‌است که این قله در سال ۱۹۷۵ یک بار صعود شده است اما به هر حال در سال ۱۹۷۶ یک گروه کوهنوردی اکتشافی فرانسوی به رهبری یان نیک سیگنور تلاش کردند تا این قله را به روش آلپی در امتداد برود پیک اصلی صعود کنند. این گروه چهار نفره نخستین مسیر صعود کنندگان اتریشی را دنبال کرده و همگی برای صعود به آن تلاش کردند اما با این حال فقط توانستند تا ارتفاع ۷۹۲۵ متر بالا روند. و در نهایت این گروه کوهنوردی به دلیل شرایط جوی نامناسب مجبور شدند تا به پایین برگردند. یک کوهنورد کوهنوردی اسپانیایی شش نفره قله برود پیک مرکزی را در سال ۱۹۸۷ صعود کردند که رهبر این گروه جوزف استراچ بود.
سومین قله در سلسله جبال برود، برودپیک شمالی است در این مورد نیز بعضی نقشه‌ها ارتفاع آن را ۷۵۳۸ متر نشان داده‌اند، در حالیکه در منابع و نقشه‌های دیگر ارتفاع آن ۷۵۵۰ متر ذکر شده‌است. یک گروه کوهنوردی ایتالیایی که توسط رِناتو کاساروتو راهنمایی می‌شدند، تلاش کردند تا آن را در سال ۱۹۸۲ صعود کنند، اما این کوشش با عدم موفقیت مواجه شد. این گروه ارتفاع این قله را ۷۶۰۰ متر ذکر می‌کنند. اما سرانجام کاساروتو موفق شد که این قله را در سال ۱۹۸۳ صعود کند.
از زمان نخستین صعود به این قله در سال ۱۹۷۵ تا اوت ۲۰۰۳, برودپیک ۲۵۵ بار صعود شده است. که تعداد ۱۷ نفر در این مسیر جان خود را از دست داده‌اند. بنابراین میزان مرگ و میر در حدود ۷ درصد محاسبه شده است که می‌توان این مقدار را با میزان مرگ و میر قله اورست که ۹ درصد می‌باشد، مقایسه نمود. با وجود اینکه مسیر نرمال این قله یکی از ساده‌ترین قلل ۸۰۰۰ متری بشمار میرود، اما ریسک ریزش بهمن های سهمگین و پی د رپی حتی در مسیر نرمال آن را دست کم و نادیده گرفت.
نخستین صعود قله اصلی برودپیک در سال ۱۹۵۷ از سوی تیمی از کوه نوردان اتریشی به سرپرستی مارکوس شامو و همراهی کوه نورد برجسته هرمان بول صورت گرفت.
تاریخچه برخی از صعودهای شاخص برودپیک
- ۱۹۵۴ اولین تلاش توسط تیم دکتر کارل هرلیخ کوفر در سمت جنوب غربی کوه.
- ۱۹۵۷ اولین صعود به کوه. از نکات برجسته این صعود می توان به عدم استفاده از باربرهای ارتفاع و اکسیژن کمکی اشاره کرد. در واقع باید این صعود را اولین کار آلپی در هشت هزار متری ها دانست.
- ۱۹۷۵ اولین صعود به قله مرکزی برودپیک.
- ۱۹۸۳ اولین صعود یک زن به این کوه. کریستینا پالموسکا.
- ۱۹۸۴ اولین صعود یک روزه یک هشت هزار متری. توسط کرزیستوف ویلیکی. در بیست و یک ساعت و سی دقیقه.
- ۱۹۹۲ اولین صعود به قله برودپیک از سمت چین. توسط انریک دالمائو، اسکار کادیاچ، آلبرتو سناسینی و لوییس رافالز.
- ۱۹۹۴ کارلوس کارسولیو. گشایش مسیر به صورت انفرادی در کوه.
- ۱۹۹۷ آناتولی بوکرایف صعود انفرادی.
- ۲۰۱۰ تراورس سه قله توسط اینوراتگی، والجو و میکل زابالا از باسک اسپانیا انجام گرفت
- ۲۰۱۳ اولین صعود زمستانی توسط لهستانی ها.
اولین صعود زمستانی کوه – ۲۰۱۳
ماسیژ بروبکا، آدام بیلکی، توماز کووالوسکی و آرتور مالک در ساعت ۶ بعد از ظهر به وقت محلی توانستند به قله برودپیک برسند. اما در مسیر بازگشت دو نفر از اعضای تیم گم شدند. ماسیژ بروبکا و توماز کووالسکی به فاصله از همنوردانشان قرار گرفتند، در حالی که آدام بیلکی و آرتور مالک به فرود ادامه دادند.
مسیر صعود برودپیک
دراین بخش از مطلب به توصیف صعود به برودپیک از مسیر استاندارد را مطالعه میکنیم .
به گفته نظر بسیاری، برودپیک یکی از آسانترین ۸۰۰۰ متری های جهان است. کوهنوردان در مقابل کی۲ قرار می گیرند و بیس کمپ آنها تنها چند ساعت با یک دیگر فاصله دارد. اخیرا نیز بعضی از کوهنوردان از برودپیک برای هم هوایی صعود کی۲ استفاده کرده اند. به این ترتیب، آنها قبل از تلاش برای کی۲ در معرض خطر کمتری قرار می گیرند و البته با هزینه کمتر راهی دو قله ۸۰۰۰ متری نیز میشوند.
بیس کمپ (۴۸۵۰ متر) به کمپ یک (۵۵۰۰ متر)
بیس کمپ قله برودپیک قبل از بیس کمپ کی ۲ قرار دارد. دسترسی به آن از طریق یخچال بالترو صورت می‌گیرد. با مناظری خیره کننده از کی ۲ و لیلاپیک. بیس کمپ برودپیک درواقع یک از پیچیده‌ترین قسمت‌ها در آغاز مسیر و مسیریابی به سوی یخچال است. این قسمت حالت شکسته شکسته دارد و پیدا کردن راه در آن کار سختی به نظر می‌رسد.
سپس مسیر عمدتا از سطوح شیب‌دار ادامه پیدا می‌کند که دشواری این شیب‌ها بسته به شرایط بسیار متفاوت است. از یک رخ سنگی بالای سر شما در سمت راست، به طور مداوم، ریزش سنگ اتفاق می‌افتد. برای اینکه خطری تهدیدتان نکند؛ بهتر است که هرچه زودتر از این قسمت عبور کنید. داشتن کلاه ایمنی در این بخش الزامی است. در مواقعی و در صورتی که بارش فصلی بیش از حد باشد؛ امکان ریزش بهمن نیز در این قسمت وجود خواهد داشت. اما زمانی که بتوانید خود را بالای قسمت صخره‌ای برسانید، حرکت تا کمپ یک آسان‌تر خواهد شد. این مکان در یک فلات کوچک با ارتفاع ۵۵۰۰ متری قرار گرفته است و اگرچه می‌توانید آنجا چادر خود را برپا کنید اما جای چادرهای زیاد هم نیست.
عظیم قیچی ساز کوهنورد ایرانی در سال ۱۳۸۷ شمسی در مسیر عضویت به باشگاه ۸ هزار متری هابه این قله صعود کرده است.
پویا کیوان، آیدین بزرگی و مجتبی جراحی سه کوهنورد ایرانی در سال ۱۳۹۲ به این قله صعود کردند و مسیر جدیدی به نام مسیر ایران را گشودند. این عزیزان هنگام برگشت ناپدید شدند.
گم شدن کوهنوردان ایرانی: ۳ کوهنورد ایرانی به نام های پویا کیوان، آیدین بزرگی و مجتبی جراحی ۲۷ تیر ۱۳۹۲ بعد از صعود به قله برودپیک هنگام بازگشت مسیر را گم کرده و ناپدید شدند. به گزارش سایت تخصصی BMC در بارهٔ این صعود آمده: سه کوهنوردجوان ایرانی در راه عبور از مسیر جدید گـُردهٔ سنگی و یخی مسیر را کاملا از روی آن پشت سر گذاشتند، یک پلهٔ سنگی سست و ناپایدار به ارتفاع ۳۰ متر و شیب یخی ۷۵ درجه را صعود کردند و در این صعود ۱۶۰۰ متر طناب ثابت نصب کردند. آن ها برای رسیدن به قله مجبور به شب مانی در ارتفاع بالای ۷۰۰۰ شدند که به جرات می توان ادعا کرد شگفتی کار این جوانان در صعود به برودپیک بود. کوهنوردان ایرانی در سه ارتفاع ۷۳۵۰، ۷۴۵۰ و نزدیک ۸۰۰۰ متر شب را به روز رساندند. آخرین تماس از گروه کوهنوردی در تاریخ ۲۹ تیر ساعت ۱۹:۳۰ به وقت محلی برقرار شد. آیدین بزرگی در این تماس اعلام کرد که تغییر محل داده‌اند و ارتفاع آن ها ۳۵۰۰ متر است. امری که با توجه به محل اولیه گم شدن کوهنوردان محال به نظر می رسید. در تاریخ ۳۰ تیر هلیکوپتر در نزدیکی منطقه گم شدن کوهنوردان پرواز و عکس برداری کرد. در بررسی عکس‌های به دست آمده از پرواز دو نقطه مشکوک تعیین شد، ولی نتیجه‌ای در بر نداشت.
در تاریخ ۳۱ تیر مختصات کوهنوردان از طریق دستگاه جی پی اس ماهواره‌ای آن ها به دست آمد. ولی با توجه به بدی آب هوای منطقه پرواز انجام نشد. توماس لامل، کوهنورد آلمانی و مسئول امداد کوهستان در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۹۲ اعلام کرد که به عقیده او کوهنوردان ایرانی جان باخته‌اند. این در حالی بود که از روز ۲۹ تیر، دیگر تماسی از طرف گروه با امدادگران برقرار نشده بود. او گفت آنها نمی‌توانند بعد از شش روز در این ارتفاع زنده باشند. تلاش برای بازگردادن اجساد کوهنوردان توسط گروه امداد در روز ۱ مرداد انجام شد. این در حالی است که به دلیل بدی آب و هوا هلی کوپتر فقط توانست تا ارتفاع ۶۰۰۰ متری به طور عمودی پرواز کند و موفق به انجام گشت نشد. در روز ۳ مرداد نشستی با حضور خانواده‌های آیدین بزرگی، مجتبی جراحی، پویا کیوان و دست اندرکاران برنامهٔ برودپیک، هیات مدیرهٔ باشگاه آرش و گروهی از کارشناسان برگزار شد که در آن پس از گفتگو دربارهٔ شرایط منطقه و نظرات کوه نوردان و راهنمایان حاضر در منطقه و دیگران، خانواده‌های کوهنوردان با پذیرش نظر کارشناسان، موافقت خود را با پایان یافتن عملیات جستجو اعلام کردند.
روح این عزیزان در آرامش ابدی
گردآوری و تنظیم: امیر سعید احمدی با استفاده از منابع مختلف
