اگر به کوهنوردی فنی، کوه‌پیمایی یا فعالیت‌های فضای باز علاقه‌مند هستید و این دیسیپلینها و یا ورزش‌ها و گاهی ماجرا جوی ها را به‌صورت مستمر و جدی دنبال می‌کنید، دیر یا زود وقت جایگزینی و یا خرید کاپشن گورتکس فرا خواهد رسید. در این مسیر، ممکن است دقیقاً ندانیم چه ویژگی‌هایی را باید جست‌وجو کنیم، برخی نکات را فراموش کنیم، یا صرفاً به توصیه‌های دیگران اکتفا کنیم. ازاین‌رو، تصمیم گرفتم نکاتی مهم درباره خرید یک کاپشن ضد باد، ضد آب و تنفسی را گردآوری کنم. امیدوارم این نکات در خرید بعدی کاپشن گورتکس به شما کمک کند.
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
مقدمه
از آنجا که هدف این مطلب ارائه نکات کلیدی است، از توضیح درباره اینکه کاپشن کوهنوردی مناسب فصل به‌عنوان لایه سوم و محافظ در سیستم پوشاک کوهنوردی چیست، صرف‌نظر کرده‌ام. اگر مایلید درباره پوشاک کوهنوردی و سیستم لایه‌ای بیشتر بدانید، مطالعه مقاله‌های مرتبط را پیشنهاد میکنم.
- پوشاک کوهنوردی و ویژگی پارچه آنها
- الیاف و عایق های مختلف در پوشاک کوهنوردی
- پوشاک کوهنوردی و اهمیت آن برای عملکرد بهتر و ایمن
- کاپشن کوهنوردی: بررسی جامع انواع آن و نکات مهم برای انتخاب و نگهداری
یکی از مهم‌ترین پارامترها در خرید کاپشن کوهنوردی، کیفیت پارچه‌ای است که در آن به‌کار رفته است. پارچه‌های دارای غشا یا ممبران گورتکس از شناخته‌شده‌ترین منسوجات در پوشاک لایه‌های بیرونی هستند که بسیاری از تولیدکنندگان از آن بهره می‌برند. این راهنما به نکات جامع برای خرید کاپشن کوهنوردی از نوع گورتکس می‌پردازد. با این حال، توجه داشته باشید که گورتکس تنها یکی از چندین غشای تنفس‌پذیر، ضد آب و ضد باد موجود است و گزینه‌های متنوع دیگری نیز در دسترس هستند.
در مطلبی با عنوان «ممبران گورتکس چیست؟» به‌طور مفصل به ویژگی‌ها و عملکرد غشای گورتکس پرداخته‌ایم. توصیه میکنم نگاهی به آن مقاله بیندازید، زیرا این اطلاعات می‌تواند در انتخاب شما بسیار کمک‌کننده و مؤثر باشد.
نکات مهم برای انتخاب کاپشن کوهنوردی
تعیین اولویت‌ها: نیازها و بودجه
اولین نکته مهم پیش از خرید کاپشن گورتکس این است که اولویت‌ها، نیازها و بودجه خود را مشخص کنید. با خود صادق باشید و مشخص کنید که نوع و شدت فعالیتتان در کوهستان چیست. این شفاف‌سازی در بودجه و قیمت کاپشن انتخابی نقش بسزایی دارد.
پیشنهاد:
برای کوهنوردی فنی و فعالیت‌های سنگین در ارتفاعات: انتخاب کاپشن با پارچه گورتکس پرو (GORE-TEX® Pro) به‌دلیل دوام و تهویه بالا پیشنهاد می‌شود.
برای کوه‌پیمایی و فعالیت‌های کمتر فشرده: انتخاب مدلهای با پارچه گورتکس پرفورمنس (GORE-TEX® Performance Shell) مناسب‌تر و اقتصادی‌تر است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع پارچه های گرتکس نظرتان را به مطلب گورتکس چیست جلب میکنم.
سایز و تناسب کاپشن
سایز کاپشن باید به گونه‌ای باشد که حرکت بدن را محدود نکند و امکان فعالیت آزادانه را فراهم سازد. انتخاب اندازه مناسب باعث حفظ حرارت بدن و محافظت در برابر عوامل محیطی می‌شود. بزرگ یا کوچک بودن کاپشن می‌تواند منجر به آسیب در هنگام صعود و افزایش خطر سرمازدگی یا نفوذ باد در شرایط سخت مانند سرمای شدید و طوفان شود. همچنین قدکاپشن به اندازه کافی بلند باشد و تا زیر قسمت لگن را بپوشاند و در این قسمت باید دارای یک بند کشیدنی باشد تا قسمت پایین تنه را کیپ کند.
توجه داشته باشید که کاپشن تنگ، دامنه حرکتی را محدود کرده و بدن را در برابر شرایط آب‌وهوایی آسیب‌پذیرتر می‌کند. همچنین کاپشنی که چند سایز بزرگ‌تر باشد، گرمای تولید شده توسط بدن را به خوبی حفظ نمی‌کند و در شرایط بادی، تأثیر خود را از دست می‌دهد و حس سنگینی و حجیم بودن به همراه می‌آورد. کاپشن باید به‌اندازه‌ای باشد که کمر و نشیمنگاه را پوشش دهد و از ورود باد و سرما جلوگیری کند. سایز و تناسب مناسب کاپشن باعث می‌شود که حرکت بدن به راحتی انجام شده و از اتلاف گرما جلوگیری شود.
برای اطمینان از سایز مناسب، توصیه می‌شود پس از پوشیدن کاپشن، به جلو خم شوید و مطمئن شوید ناحیه کمر و نشیمنگاه کاملاً پوشیده و محافظت شده است.
بندهای تنظیم در بخش کمر
در طراحی کاپشن‌های گورتکس، تعادل بین عبور بخار تعریق و جلوگیری از نفوذ آب اهمیت زیادی دارد. کاپشن باید بتواند بخار حاصل از تعریق را از خود عبور دهد و در عین حال، از نفوذ آب به داخل جلوگیری کرده و گرمای تولیدشده در داخل را حفظ کند. برای رسیدن به این هدف، کاپشن‌های گورتکس معمولاً به بندهای کشسانی و قابل تنظیم در بخش کمر مجهز می‌شوند. این بندها به تنظیم بخشهای مختلف کاپشن کمک کرده و به حفظ دمای بدن و جلوگیری از نفوذ باد و سرما کمک میکنند. اگر انتهای این بندهای تنظیم درون جیب قرار گرفته و از آنجا قابل دسترسی و تنظیم باشد، یک امتیاز مثبت محسوب می‌شود.
طراحی بدون درز در قسمت شانه و بازوها
دقت داشته باشید که کاپشن طوری طراحی شده باشد که از قسمت یقه، شانه تا بازوها پارچه به صورت یک‌تکه و بدون درز دوخت باشد. اگر این طراحی یک‌تکه تا آرنج و سر آستین و مچ ادامه پیدا کند، آن را به عنوان یک مزیت در نظر بگیرید، زیرا به افزایش مقاومت کاپشن در برابر فشار و ساییدگی کمک می‌کند.
تقویت‌شده در ناحیه شانه‌ها و سرشانه‌ها
اگر قسمت شانه‌ها و سرشانه‌های کاپشن با لایه‌ای دیگر تقویت شده باشد تا در برابر ساییدگی و فشار ناشی از کوله‌پشتی دوام بیشتری داشته باشد، این ویژگی نیز به عنوان یک مزیت مثبت در نظر گرفته می‌شود.
کلاه سازگار با کلاه ایمنی (هلمت)
کلاه کاپشن باید طوری طراحی شود که روی کلاه ایمنی قرار بگیرد و کاملاً قابل تنظیم باشد تا در شرایطی که نیازی به کلاه ایمنی ندارید، بتوانید آن را به راحتی استفاده کنید. لبه کلاه باید آب‌گریز باشد تا از نفوذ باران و برف جلوگیری کند.
جیبهای بیرونی و جیبهای داخلی
جیبهای جلویی کاپشن باید بالاتر از کمر و سازگار با هارنس طراحی شده باشند. این جیب‌ها باید به اندازه کافی بزرگ و در محل‌هایی بالاتر از خط کمربند و هارنس قرار داشته باشند تا در هنگام استفاده از کمربند کوله یا هارنس، به راحتی در دسترس باشند. لبه این جیب‌ها باید دارای درپوش دافع آب یا دارای زیپ‌های ضدآب و ضدباد باشند. دستگیره‌های زیپ نیز باید به اندازه‌ای قوی و بزرگ باشند که بتوان با دستکش به‌راحتی آنها را استفاده کرد.
یک کاپشن ایدئال همچنین دارای جیب مخصوص GPS یا بی‌سیم در لایه داخلی است که امکان دسترسی آسان به این وسایل را بدون نیاز به بازکردن زیپ جلویی فراهم می‌کند.
داشتن جیبهای داخلی و جیبهای توری‌شکل مخصوص دستکش نیز یک امتیاز مثبت به حساب می‌آید. جیبهای بیرونی باید حتماً دارای زیپ یا لبه ضدآب باشند، درحالی‌که جیبهای داخلی بهتر است زیپ هدفمند داشته باشند. جیبهای توری داخلی مخصوص دستکش معمولاً به زیپ یا دکمه نیازی ندارند.
انتخاب رنگ
انتخاب رنگ کاپشن گورتکس نه‌تنها به سلیقه خریدار بستگی دارد بلکه به عوامل ایمنی، نوع و محیط فعالیت نیز مرتبط است. کوهنوردان فنی که در محیط‌های برفی و سنگی فعالیت میکنند، به دلایل ایمنی و برای دیده شدن از راه دور، معمولاً رنگ‌های روشن و قابل‌مشاهده را انتخاب میکنند. در مقابل، طبیعت‌گردان و فعالانی که در محیط‌های طبیعی فعالیت میکنند، ممکن است به سازگاری رنگ کاپشن با محیط توجه داشته باشند تا لباس‌شان در هر شرایطی مناسب و هماهنگ با طبیعت اطراف باشد.
نوارها و لیبل های بازتابنده
دقت داشته باشید که کاپشن انتخابیتان دارای نوارهای شبرنگ یا طرح‌های بازتابنده نور باشد. این بخشهای بازتابندها در شرایط نوری ضعیف یا هنگام شب باعث بهتر دیده شدن می شود. این ویژگی به‌ویژه برای ایمنی در صعودهای شبانه ضروری است.
زیپ‌های تهویه و ضدآب
کاپشن ایده‌آل دارای زیپ‌های تهویه در ناحیه زیر بغل است که این یکی از ویژگیهای مهم کاپشن‌های گورتکس محسوب می‌شود. این زیپ‌ها به شما امکان تهویه و کنترل دمای بدن در زمان فعالیت‌های شدید را می‌دهند، به‌طوری که گرمای اضافی از بدن خارج شود. همچنین، دستگیره‌های این زیپ‌ها باید ضدآب و ضدباد بوده و به‌گونه‌ای طراحی شده باشند که بتوان آنها را با دستکش به راحتی باز و بسته کرد، تا در هر شرایطی به آسانی تنظیم دما و تهویه ممکن باشد.
مچ‌های قابل تنظیم با زیپ چسبی و بزرگ
یکی از نکات مهم در انتخاب کاپشن کوهنوردی، توجه به طراحی سر آستین و مچ‌ها است. این بخش از کاپشن باید به اندازه کافی گشاد باشد تا دست‌ها با یک دستکش زمستانی به راحتی از آن عبور کنند. مچ‌ها باید به زیپ چسبی یا نوارهای تنظیم (Velcro) مجهز باشند تا بتوانند به‌صورت دقیق تنظیم شوند. همچنین، ضروری است که این نوارها با وجود دستکش به‌راحتی قابل تنظیم و استفاده باشند، زیرا در شرایط سرد و با دستکش ضخیم، نیاز به تنظیم آسان و سریع مچ کاپشن بسیار حائز اهمیت است.
برفگیر یا گتر کمر
کاپشن‌های کوهنوردی حرفه‌ای که برای فعالیت‌های فنی‌تر مانند صعودهای زمستانی و اسکی کوهستان طراحی می‌شوند، اغلب دارای گتر کمر یا Powder Skirt هستند. این قسمت که در بخش داخلی کاپشن قرار دارد، مانع نفوذ برف و سرما به داخل لباس شده و گرمای درون کاپشن را حفظ می‌کند. برخی از این کاپشن‌ها همچنین گتری دارند که به شلوار قابل اتصال است و محافظت بیشتری را در برابر برف و سرما فراهم می‌کند. گترهای برفگیر داخل کاپشن گورتکس باید به وسیله یک زیپ سرتاسری قابل جدا شدن باشند.
نکته: اگر نوع فعالیت شما به گتر کمر نیازی ندارد، می‌توانید با حذف این ویژگی در خرید کاپشن، بخشی از بودجه خود را صرفه‌جویی کنید. همچنین، پارچه‌های برفگیر (گتر کمر) الزاماً نباید از جنس گورتکس باشند. بسیاری از تولیدکنندگان از پارچه‌های مقاوم در برابر رطوبت و باد استفاده میکنند که با دوام و کارآمد هستند و در عین حال می‌توانند هزینه کمتری داشته باشند. مدلهای کاپشن گورتکس که فاقد گتر داخلی هستند از لبه های کشدار همراه با نخ تنظیم پائین کاپشن استفاده میکنند.
نوارهای ضدآب و درزهای عایق‌بندی‌شده
دوخت و دوز در تولید پوشاک ضروری است، و پس از پارچه و الیاف مورد استفاده، آب‌بندی درزها یکی از عوامل کلیدی در کاپشن‌های کوهنوردی، به‌ویژه کاپشن‌های گورتکس، محسوب می‌شود. اطمینان حاصل کنید که تمامی درزهای داخلی کاپشن با نوارهای ضدآب و تنفسی عایق‌بندی شده‌اند. این عایق‌بندی درزها در شرایط بارانی یا برفی به‌خوبی از نفوذ آب به داخل کاپشن جلوگیری کرده و بدن را از رطوبت محافظت می‌کند، که به افزایش کارایی و دوام کاپشن کمک می‌کند.
نکته مهم: تاریخ تولید کاپشن در این قسمت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. چسب‌های به کار رفته در نوارهای آب‌بندی معمولاً تاریخ مصرف محدودی دارند. در صورت استفاده مکرر و تعریق زیاد، به‌ویژه به دلیل املاح موجود در بخار تعریق بدن، لبه‌های این نوارها به مرور زمان شل می‌شوند و ممکن است هنگام شستشو به‌طور کامل یا جزئی از پارچه جدا شوند. این اتفاق باعث کاهش خاصیت ضد آب بودن کاپشن در قسمت‌های دوخت‌شده می‌شود و در نهایت کارایی کاپشن در برابر نفوذ آب در بخشهای برش‌خورده کاهش می‌یابد.
رفلکتور سیستم جستجو
سیستم RECCO یک سیستم ردیابی مصدومان و مفقودین در طبیعت است که به ویژه در مواقع حادثه کاربرد دارد. این سیستم از دو بخش رفلکتور و جستجوگر تشکیل شده است. برخی از تولیدکنندگان کاپشن‌های گورتکس این سیستم را به پوشاک خود افزوده‌اند و با تجهیز کاپشن‌ها به رفلکتور RECCO، امکان مکان‌یابی افراد در شرایط اضطراری برای امدادگران را فراهم میکنند. آنتن‌های RECCO تنها چند گرم وزن دارند و نسبت به آب و رطوبت مقاوم هستند. در صورتی که کاپشن انتخابی شما دارای برچسب RECCO باشد، این ویژگی به عنوان یک امتیاز مثبت در نظر گرفته می‌شود، اما الزامی نیست.
لینک مرتبط: سیستم جستجو رکو چیست؟
جمع‌بندی
پوشاک لایه بیرونی در سیستم پوشاک کوهنوردی، الزامی به استفاده از پارچه گورتکس ندارد؛ انواع دیگری از غشاهای ضدآب و تنفس‌پذیر نیز موجودند که با توجه به نوع فعالیت و بودجه ممکن است گزینه‌های بهتری باشند. انتخاب یک کاپشن کوهنوردی مناسب شامل توجه به کیفیت و دوام پارچه، تهویه، و عایق‌بندی درزها، و سایر نکات فنی می‌شود.
کاپشن کوهنوردی مناسب علاوه بر ویژگیهای ضد آب، ضد باد و تنفس‌پذیری، باید سیستم تهویه، عایق‌بندی درزها، جیبهای سازگار با هارنس، و کلاه تنظیم‌پذیر داشته باشد. با رعایت این نکات، انتخاب کاپشنی با پارچه گورتکس یا پارچه‌های مشابه می‌تواند از شما در شرایط سخت کوهستانی محافظت کند و ایمنی و آسایش بیشتری در فعالیت‌ها فراهم آورد.
گردآوری و تدوین: امیر سعید احمدی
