حمل صحیح کلنگ کوهنوردی و کوه‌پیمایی در شرایط مختلف، همانند دست گرفتن و استفاده‌ی اصولی از کلنگ هنگام اجرای تکنیک‌های کنترل، ترمز با کلنگ (Self-Arrest) و ایجاد کارگاه حمایت، اهمیت زیادی در ایمنی و کارایی آن دارد. آگاهی از حمل کلنگ کوهنوردی و کوه‌پیمایی در شرایط مختلف، می‌تواند در افزایش سرعت واکنش و کاهش خطرات احتمالی تأثیرگذار باشد.
در این مطلب، سه روش اصلی حمل کلنگ کوهنوردی در شرایط مختلف و نکات ایمنی مهم بررسی خواهد شد. در مطالب دیگر، نحوه‌ی صحیح دست گرفتن و استفاده از کلنگ در هنگام پیمایش زمستانی، چه با کرامپون و چه بدون آن، مورد بحث قرار خواهد گرفت.
روش‌های حمل کلنگ کوهنوردی و کوه‌پیمایی
حمل صحیح کلنگ کوهنوردی برای ایمنی فردی و گروهی اهمیت زیادی دارد. لبه‌های تیز کلنگ، از جمله تیغه، بیلچه و سخمه، در صورت عدم رعایت اصول ایمنی می‌توانند خطرساز باشند. در ادامه، روش‌های پیشنهادی برای حمل کلنگ در شرایط مختلف توضیح داده شده است:
حمل کلنگ روی کوله‌پشتی
یکی از روش‌های رایج برای حمل کلنگ، بستن آن به پشت یا کنار کوله‌پشتی است. این روش برای زمانی مناسب است که کلنگ در مسیرهای فنی یا برفی مورد نیاز نیست و باید به‌صورت ایمن حمل شود. کلنگ معمولاً در تسمه‌ی مخصوص یا حلقه‌ی نگه‌دارنده در پشت کوله قرار می‌گیرد و سپس با بندهای بالایی فیکس می‌شود. برای جلوگیری از آسیب به دیگران، تیغه باید رو به داخل یا به سمت پایین قرار گیرد. همچنین، محافظ‌های مخصوص تیغه، بیلچه و سخمه می‌توانند از صدمات احتمالی جلوگیری کنند.
- دسته‌ی کلنگ را از طریق حلقه‌ی مخصوص کلنگ در پایین کوله رد کنید.
- سپس شفت کلنگ را به سمت بالا برگردانده و با تسمه‌های فشاری یا بندهای مخصوص کوله محکم کنید.
- برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات یا افراد، محافظ‌های پلاستیکی روی تیغه، بیلچه و سخمه قرار دهید.
حمل کلنگ بین کوله و بدن
در شرایطی که نیاز به استفاده‌ی سریع از کلنگ وجود دارد اما دستان کوه‌نورد باید آزاد باشند، می‌توان کلنگ را بین کوله و پشت بدن قرار داد. در این روش، کلنگ با تیغه رو به بالا و دسته روی ستون فقرات قرار گرفته و از میان بندهای شانه‌ای کوله عبور داده می‌شود. این روش باعث می‌شود که کلنگ در دسترس باشد و در صورت نیاز به‌سرعت از آن استفاده شود. با این حال، باید دقت کرد که تیغه به نحوی قرار گیرد که آسیبی به لباس و تجهیزات وارد نکند.
- سخمه‌ی کلنگ را به سمت پایین و تیغه را بین دو بند شانه‌ای کوله قرار دهید.
- کلنگ باید در جهتی قرار گیرد که با زاویه‌ی بدن و کوله هماهنگ باشد و تیغه به گردن فرد نزدیک نباشد.
- این روش باعث می‌شود کلنگ به سرعت در مواقع ضروری قابل استفاده باشد.
حمل کلنگ با دست (حمل فعال)
در برخی شرایط، به‌ویژه هنگام حرکت در شیب‌های یخی و برفی، کلنگ باید در دست حمل شود تا در هر لحظه برای استفاده آماده باشد. در این روش، کلنگ از قسمت سر نگه داشته شده و بیلچه رو به جلو و تیغه در پشت قرار می‌گیرد. انگشت شست و اشاره دور بیلچه را احاطه کرده و دیگر انگشتان بدنه را نگه می‌دارند. این نوع گرفتن، امکان استفاده‌ی سریع از کلنگ برای حفظ تعادل، حمایت و ترمزگیری را فراهم می‌کند. فشار بیش‌ازحد به دسته‌ی کلنگ در این روش توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند باعث کاهش انعطاف‌پذیری در استفاده شود.
- شفت کلنگ را از وسط یا کمی نزدیک‌تر به سر آن بگیرید.
- سخمه‌ی کلنگ رو به جلو باشد و تیغه رو به پایین قرار گیرد.
- این حالت خطر آسیب به افراد پشت سر را کاهش می‌دهد و کنترل بهتری روی کلنگ فراهم می‌کند.
جمع‌بندی
حمل صحیح کلنگ کوهنوردی و کوه‌پیمایی در شرایط مختلف، همانند دست گرفتن و استفاده‌ی اصولی از آن هنگام اجرای تکنیک‌های کنترل، ترمز با کلنگ (Self-Arrest) و ایجاد کارگاه حمایت، اهمیت زیادی در ایمنی و کارایی آن دارد. سه روش اصلی حمل کلنگ شامل بستن روی کوله‌پشتی، قرار دادن بین بدن و کوله و حمل با دست، هرکدام بسته به شرایط مسیر و نیاز کوه‌نورد انتخاب می‌شوند.
در شهر و مسیرهای غیر فنی تا رسیدن به منطقه‌ی موردنیاز، بستن کلنگ روی کوله‌پشتی، همراه با محافظ لاستیکی برای تیغه، بیلچه و سخمه، روشی ایمن و کاربردی محسوب می‌شود. در مسیرهای ترکیبی و هنگام نیاز موقتی به دست‌های آزاد (دست‌به‌سنگ شدن)، قرار دادن کلنگ بین بدن و کوله، امکان دسترسی سریع را فراهم می‌کند. همچنین در مسیرهای کم‌شیب یا نقاطی که موقتا به کلنگ نیازی نیست، حمل کلنگ با دست بهترین روش محسوب می‌شود. در این حالت، رعایت نکات ایمنی، از جمله قرار دادن سخمه رو به جلو و دسته رو به پشت بدن، اهمیت دارد.
گردآوری و تدوین: امیر سعید احمدی
