گره‌های کوهنوردی و اصطلاحات مهم

گره‌های کوهنوردی و اصطلاحات مهم که کوهنوردان باید با آن‌ها آشنا باشند موضوع این مقاله است.

قبل از ادامه مطالعه، تعریف گره‌های کوهنوردی را پیشنهاد می‌کنم.

در قسمت تعریف گره‌های کوهنوردی مطرح شد که گره‌های کوهنوردی مجموعه‌ای از اتصالات و بستن‌ها هستند که از حلقه، نیم حلقه و پیچش شکل می‌گیرند و به طور کلی به آن‌ها “گره کوهنوردی” گفته می‌شود.

به‌عنوان مثال:

• وقتی یک رشته طناب یا طنابچه بر روی خودش بسته می‌شود، آن را “گره” یا به انگلیسی “Knot” می‌نامیم؛ مانند گره هشت یا گره پروانه.
• وقتی دو یا چند رشته طناب یا طنابچه به هم متصل می‌شوند، این را “اتصال” یا به انگلیسی “Bend” می‌نامیم؛ مانند گره دو سر طناب.
• زمانی که یک رشته طناب روی یک ابزار دیگر بسته می‌شودبه طوری که اگر آن ابزار برداشته شود، عملا آن گره هم باز میشود، این را “بستن” یا به انگلیسی “Hitch” می‌نامیم؛ مانند گره حمایت یا خود حمایت.

اصطلاحات مهم

در مفاهیم آموزش گره‌های کوهنوردی، اغلب با اصطلاحات مهمی مانند “حلقه”، “نیم حلقه”، “قسمت فعال و ساکن طناب”، و “گره ضامن” مواجه می‌شویم که آشنایی با آنها اهمیت دارد.

• حلقه : وقتی طناب ۳۶۰ درجه دور بزند را حلقه و یا (loop) میگویند.
• نیم حلقه: وقتی طناب ۱۸۰ درجه خم شود را نیم حلقه ویا (Bight) میگویند.
• گره ضامن: از گره ضامن به منظور جلوگیری از شل شدن و یا باز شدن بعضی از گره های اصلی استفاده میشود. گره ضامن در واقع همان گره سردست است که بروی طناب باردار و پشت گره اصلی معمولا به صورت دولا زده میشود.
• قسمت فعال ( running end )بخش درگیر طناب یا یک سر طناب که کار با آن انجام میشود.
• قسمت ساکن (Standing end ) : حجم طنابی که در حین کار به طور فعال استفاده نمیشود.
• انتهای باردار: وقتی بروی طناب یک گره میزنیم قسمت باردار ، آن بخش از طناب است که به فرد صعود کننده متصل است.
• انتهای بدون بار: بخشی از طناب است که به کارگاه حمایت و یا بروی بدن حمایتچی بعد از ابزار حمایت و یا گره حمایت وصل است.

تقسیم‌بندی گره‌ها

برای تقسیم‌بندی گره‌ها بر اساس هدف استفاده از آنها می‌توان آنها را به چند دسته زیر تقسیم کرد:

۱. گره‌های اتصال دهنده (Joining knots)
2. گره‌های کارگاه ( گرههای لنگر نیز میگویند.) (Anchor knots)
3. گره‌های وسط طناب (Midel rope knots)
4. گره‌های ویژه (Special Knots) که معمولاً در دریانوردی، آتشنشانی و یا به‌صورت تزئینی استفاده می‌شوند.

کوهنوردان بسته به نوع فعالیت، موقعیت و منطقه فعالیت ممکن است از گره‌های مختلفی استفاده کنند. از اینرو، تمرکز بر اینکه چگونه هر گره را به‌درستی استفاده کنند و از آنها برای ایجاد اتصالات قوی و ایمن استفاده کنند، بسیار اهمیت دارد. بطور مثال سنگنوردان اسپرت در مقایسه با سنگنوردان فعال در طبیعت بیشتر تمایل دارند از گره‌های کمتر و متفاوت‌تری استفاده کنند و یا در دیواره‌ نوردی و صعودهای بلند فنی استفاده سریع و امن از همه گره‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح تیم بسیار مهمتر است.

همچنین، تمرین و تسلط بر اجرای صحیح گره‌ها در شرایط مختلف، از جمله شرایط اضطراری، بسیار حیاتی است زیرا این موضوع می‌تواند در مواقع بحرانی از اهمیت بسزایی برخوردار باشد.

کوهنورد با هر نوع نگرشی و هر نوع فعالیت در کوهنوردی باید به حدی از مهارت برسیم که بتوانیم حتی با چشم بسته نیز گره ها را صحیح اجرا کنیم. بخصوص در مواقع اضطراری، هنگام تاریکی و یا هنگامی‌ که تحت‌فشار خستگی یا محدودیت زمانی هستیم .
عدم اطمینان از صحیح و کامل بودن یک گره و یا بی‌دقتی در انجام آن می‌تواند منجر به خطاهای مهلکی شود.
بنابراین باید در ایجاد آن بسیار دقیق و حساس عمل کرد.

در پایان شما را به دیدن این کلیپ کوتاه دعوت میکنم:

کلیپ گره‌های کوهنوردی و اصطلاحات مهم در یوتیوب بایگانی شده و ممکن است از برای بعضی از عزیزان داخل ایران براحتی قابل دسترسی نباشد. نسخه ای از این کلیپ آموزشی را برای استفاده مناسبتر عزیزان داخل ایران در سایت آپارات قرار دادم.

لینک مستقیم به کانال آپارات: گره‌های کوهنوردی و اصطلاحات مهم

مراجع استفاده شده برای این مقاله:

• جزوه های آموزشی فدراسیون کوهنوردی ایران
• کتاب گره های کوهنوردی، رضا زارعی،
•  نکات تکمیلی از طرف خودم

تدوین و تنظیم: امیر سعید احمدی