عملیات نجات از شکاف یخی: قسمت دوم

در بخش دوم از سلسله مطالب عملیات نجات از شکاف یخی ٫ مراحل ایمن سازی و ایجاد بازوی دوم برای کارگاه و یا بنا کردن یک کارگاه ایمن دوم٫ و سپس انتقال بار به کارگاه اصلی و ایمن سازی یا پدگزاری لبه شکاف را بررسی میکنیم .

در بخش اول این مبحث به مراحل: ترمز و توقف٫ ایجاد کارگاه موقت پرداخته شده است. لطفا پیش از ادامه مطالعه بخش اول مطلب عملیات نجات از شکاف یخی  مرور فرمائید.

اتصال طناب به کارگاه موقت

فردی که کارگاه را ایجاد کرده است (در کُرده سه نفره فرد آخر)، اکنون با کمک یک طنابچه پروسیک که دو سر آن به هم توسط گره دو سر طناب دوبل گره خورده و یا توسط یک حلقه اسلینگ کارخانه‌ای کوتاه، یک گره اصطکاکی مانند پروسیک، باخمان، مشار یا پروهاسکا روی طناب اصلی و حمال ایجاد می‌کند. سپس انتهای دیگر حلقه اسلینگ یا حلقه طنابچه را با یک کارابین قفل‌دار به کارگاه متصل می‌کند.

نکته تکمیلی: برای جایگزینی یکی از گره‌های اصطکاکی نام برده شده می‌توان از ابزار میکروتراکشن، مینی تراکشن، روپمن، اسپاک یا تیبلوک نیز استفاده کرد.

 

اکنون گره اصطکاکی ایجاد شده روی طناب حمال و متصل به کارگاه را تا حد امکان روی طناب باردار و به سمت شکاف بکشید تا کارابین نقطه اصلی (Master Point) مجموعه طنابچه و اسلینگ کارگاه آماده برای تحمل بار باشد. سپس فرد میانی یا هر فردی از هم‌طنابان که هنوز در حالت ترمز است می‌تواند بار را به کارگاه منتقل کند. اما همچنان در حالت ترمز باقی می‌ماند تا کارگاه اولیه پشتیبانی شود. مجدداً از استحکام کارگاه خود و انتقال بار طناب حمال بر روی آن اطمینان حاصل کنید.

به محض انتقال بار به کارگاه تک نقطه اولیه، گره اصطکاکی را پشتیبانی کنید. یک حلقه توسط گره هشت در طناب صعود حدود ۳۰ سانتی‌متر بالاتر از گره اصطکاکی ایجاد کنید و توسط یک کارابین پیچ به بازوی کارگاه موقت متصل کنید.

 

توضیح: مَستر پوینت (Master Point) یا نقطه اصلی در کارگاه، بخشی از سیستم حمایت است که تمامی نیروهای وارده بر کارگاه را به یک نقطه متمرکز می‌کند. این نقطه که معمولاً یک کارابین پیچ بزرگ است، جایی است که تمامی طناب‌ها و تسمه‌ها به آن متصل می‌شوند و بار را به‌طور مساوی توزیع می‌کنند.

نصب بازوی دوم کارگاه یا ایجاد یک کارگاه دوم

هرگز به یک کارگاه تک نقطه که فشار بار طناب حمال به طور کامل روی آن خواهد بود اعتماد نکنید. آن را پشتیبانی کنید. پیش از هر اقدام دیگری، یک بازوی دوم برای کارگاه خود ایجاد کنید. در این حین، کوهنورد میانی همچنان در حالت ترمز باقی می‌ماند تا به طور موقت از کارگاه موجود پشتیبانی کند.

 

اگر به بازوی اول کارگاهتان که اکنون تمامی بار را تحمل می‌کند اطمینان کامل دارید، می‌توانید یک بازوی دوم را با رعایت قوانین زاویه کارگاه ایجاد کنید و توسط طنابچه یا تسمه به کارابین نقطه مرکزی (Master Point) کارگاه موقت متصل و بار اعمال شده را به صورت مساوی روی آن تقسیم کنید. در غیر این صورت، یک کارگاه جدید با دو بازو و یک نقطه مرکزی (Master Point) با یکی از ابزارهای عنوان شده ایجاد کنید.

بازوی دوم و یا حتی یک کارگاه دوم، سیستم کارگاه اصلی را تا حد زیادی ایمن می‌کند. این بازوی دوم و یا کارگاه دوم باید قوی و کارآمد باشد تا در حین عملیات تمام فشار ناشی از فعالیت نجات را به نحو مطلوب تحمل کند. پس در حین داشتن سرعت عمل، آن را صحیح انجام دهید.

توضیح تکمیلی: همانند کارگاه موقت اولیه اما تک نقطه، بنا به شرایط برف و یخ یخچال توسط یکی از ابزارهای ساخت لنگر مدفون (لوله یخ، نبشی آلومینیومی با پروفیل تی یا دفن یک کلنگ و یا اسکی) یک کارگاه لنگر مدفون (Deadman Snow Anchor) ( تصویر ۴ B) ایجاد کنید. در سطح یخ و فیرن حتی می‌توان از پیچ یخ بلند نیز استفاده کرد. ترکیبی از یک لنگر صفحه‌ای یا نبشی ( تصویر ۴ A) برای کارگاه اول و یک کارگاه تی (کلنگ دفن شده) ( تصویر ۴ B) برای کارگاه یا بازوی دوم، انتخاب بسیار کارآمدی است. در حین ایجاد این بازو و یا کارگاه دوم به قوانین زاویه بازوهای کارگاه برای تقسیم مساوی بار توجه کنید.

 

اگر فقط یک بازوی دوم ایجاد کردید اکنون می‌توانید بازوی دوم را توسط یک طنابچه یا یک نوار تسمه به کارابین نقطه مرکزی کارگاه موقت متصل کنید و قدم بعدی برای امداد همنوردتان را بردارید.

اما اگر یک کارگاه جدید با رعایت اصول زاویه کارگاه و یک کارابین مستر پوینت ایجاد کرده‌اید، اکنون باید تمام بار طناب را از کارگاه موقت تک نقطه به کارگاه دوم منتقل کنید.

برای این منظور، توسط یک طنابچه و یکی از گره‌های اصطکاکی، یک گره اصطکاکی جدید پایین‌تر از گره پروسیک اول (به سمت شکاف) که به طناب حمال متصل است ایجاد کنید و سر دیگر آن را به کارابین کارگاه جدید متصل کنید. گره اصطکاکی ایجاد شده روی طناب حمال و متصل به کارگاه را تا حد امکان روی طناب باردار و به سمت شکاف بکشید تا کارابین نقطه اصلی (مستر پوینت) مجموعه طنابچه و اسلینگ متصل به کارگاه محکم و آماده برای تحمل بار باشد. اکنون می‌توانید با قدری کشش بیشتر طناب اصلی، کل بار طناب حمال را روی کارگاه دوم منتقل کنید.

فرد میانی و یا هر فردی از هم‌طنابان که هنوز در حالت ترمز است، می‌تواند از حالت ترمز خارج شود.

 

ارتباط با کوهنورد سقوط کرده داخل شکاف  کرده

برای درک کامل وضعیت کوهنورد سقوط کرده داخل شکاف و انتخاب روش مناسب نجات، باید از وضعیت او مطلع شویم.

اکنون که تمامی بار طناب و وزن فرد سقوط کرده به کارگاه منتقل شده است، یکی از افراد نجات‌دهنده می‌تواند با حمایت کوهنورد دیگر یا با روش خودحمایتی به لبه شکاف نزدیک شود.

از آنجایی که نمی‌دانید آیا لبه اصلی شکاف همان نقطه‌ای است که برف روی شکاف شکسته یا نه، در حین نزدیک شدن به لبه شکاف با کلنگ کوه‌پیمایی به طور مداوم استحکام سطح و عمق برف را بررسی کنید تا مطمئن شوید که لبه‌ای که هم‌طناب شما از آن سقوط کرده، همان لبه اصلی شکاف است یا خیر. اگر لبه اصلی شکاف همان نقطه‌ای است که هم‌طنابتان سقوط کرده، با احتیاط عمل کنید تا برف یا یخ روی هم‌طناب سقوط‌کرده نریزد و به او آسیب بیشتری وارد نشود.

روش خودحمایتی: برای نزدیک شدن به لبه شکاف، هارنس خود را با کمک یک طنابچه و گره پروسیک به طنابی که به کارگاه وصل است، متصل کنید. سپس با لغزاندن گره پروسیک روی طناب، نجات‌دهنده می‌تواند به لبه شکاف نزدیک شود. ( تصویر۷)

 

سعی کنید با کوهنورد سقوط کرده صحبت کنید. اگر پاسخی نشنیدید، ممکن است کوهنورد خارج از محدوده شنیداری باشد یا صدای باد قوی روی یخچال صدای پاسخ او را پنهان کند. اگر تلاش‌های بیشتر همچنان پاسخی به همراه نداشت، یکی از نجات‌دهندگان با رعایت کامل ایمنی و با استفاده از یک رشته طناب دیگر، به داخل شکاف فرود رفته یا با حمایت به داخل شکاف منتقل شود تا بتواند شرایط را میدانی بررسی و به هم‌طناب سقوط کرده کمک کند.

اگر کوهنورد سقوط کرده به صدای نجات‌دهنده پاسخ دهد، با سوالات خود از وضعیت سلامتی او مطلع شوید. آیا او سالم است؟ آیا مجروح است؟ آیا نیاز به لباس بیشتری دارد؟ به او اطمینان دهید که عملیات نجات در حال پیشرفت است و بپرسید آیا می‌تواند عملیات صعود از طناب ثابت را انجام دهد یا خیر. از او سوال کنید وضعیت قرارگیریش چگونه است، ممکن است گزینه‌ای برای پایین‌تر بردن او به یک رمپ یا لبه‌ای وجود داشته باشد که از آنجا عملیات خود نجاتی یا بالا کشیدن آسان‌تر شود.

بدیهی است کوهنورد ناجی که به لبه شکاف نزدیک شده است بیشترین اشراف از وضعیت پیرامون فرد داخل شکاف را به دست آورده و می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در روحیه‌دهی به هم‌طناب سقوط‌کرده و تصمیم‌گیری در مورد روش نجات داشته باشد. این ارتباط مستقیم و نزدیک، باعث می‌شود که اطلاعات دقیق‌تری به دست آید و بهترین راهکار برای عملیات بعدی  و یا گزینه جایگزین انتخاب شود.

گزینه‌های جایگزین : توجه داشته باشید کوهنوردی که به داخل یک شکاف یخچالی سقوط می‌کند، لزوماً نباید از همان نقطه‌ای بیرون بیاید که سقوط کرده است. بررسی کنید آیا امکان پایین دادن یا تغییر مکان او یا تغییر محل قرارگیری طناب روی لبه شکاف وجود دارد؟ این بررسی‌ها می‌توانند کمک مفیدی باشند برای پیدا کردن مکانی مناسب برای استراحت فرد داخل شکاف و برداشتن بار از روی طناب و فرد حمایت‌کننده، و یا حتی کمک کنند برای پیدا کردن یک مسیر ممکن برای صعود یا یک رمپ برفی برای پیمایش به سطح یخچال.

 

 

ایمن کردن لبه شکاف

صرف‌نظر از روش نجاتی که انتخاب می‌شود، مهم است که لبه شکاف یخی را ایمن کنید تا از فرو رفتن بیشتر طناب در برف و یخ جلوگیری شود. فرو رفتن طناب تحت فشار و اصطکاک، تلاش‌های نجات‌دهندگان و فرد سقوط‌کرده را پیچیده‌تر می‌کند. ممکن است حتی نیاز باشد که یک طناب نجات جدید نصب شود.

برای ایمن کردن لبه شکاف می‌توانید از بدنه کلنگ کوهپیمایی، زیرانداز فوم، کوله‌پشتی خالی و یا یک اسکی استفاده کنید و آن را زیر طناب و نزدیک به لبه شکاف قرار دهید و محکم کنید تا به داخل شکاف نیفتد.

احتیاط: اگر از چوب اسکی استفاده می‌کنید، مراقب لبه‌های تیز آن باشید.

ادامه مطلب در قسمت سوم:

گردآوری : امیر سعید احمدی منبع بخشی از تصاویر: سایت اورتوکس