بیوگرافی ادموند هیلاری
در ۲۹ ماه می ۱۹۵۳، وی و کوه نورد شرپا تنزینگ نورگی اولین کوهنوردانی بودند که اورست را فتح کردند. آنها بخشی از نهمین سفر اکتشافی بریتانیا به اورست به رهبری جان هانت بودند.
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
جوانی
سر ادموند پرسیوال هیلاری در ۲۰ جولای ۱۹۱۹ در تواکائو (جنوب اوکلند) نیوزیلند به دنیا آمد. ادموند هیلاری فرزند پرسیوال آگوستوس و گرترود هیلاری میباشد. پدربزرگ و مادربزرگش از ساکنان اولیه جنوب wairoa در نیمه قرن نوزدهم پس از مهاجرت از یورک شایر بودند. هیلاری در مدرسه گرامر اوکلند تحصیل کرد. رفت و برگشت روزانه اش با اتوبوس به مدرسه هر بار بیش از دو ساعت طول می کشید که در طی این مدت به طور مرتب مطالعه می کرد. او کوچکتر از همسالانش و بسیار خجالتی بود در نتیجه به کتاب هایش و به خیال پردازی هایش از یک زندگی پر از ماجرا پناه می برد.
در ۱۶ سالگی علاقه اش به کوهنوردی در خلال اردوی مدرسه به کوه Ruapehu نمایان شد. او دریافت که از لحاظ بدنی قوی است و استقامت بیشتری نسبت به بسیاری از دوستانی که همراهش راه می رفتند داشت. در سال ۱۹۳۹ اولین کوهنوردی مهمش را انجام داد و به قله کوه الیور در جنوب آلپ صعود کرد.
هیلاری به همراه برادرش رکس به زنبورداری روی آوردند که شغلی تابستانی بود که به این ترتیب می توانست در زمستان ها به کوهنوردی برود.
جنگ جهانی دوم
در سال ۱۹۴۳ هیلاری به عنوان ناوبر به نیروی هوایی سلطنتی نیوزیلند (RNZAF) پیوست و بر روی هواپیماهای بزرگ کاتالینا (که بر روی آب فرود می آمدند) خدمت کرد. در سال ۱۹۴۵ به فیجی و به جزایر سلیمان اعزام شد که در آنجا در تصادف قایق دچار سوختگی شد و پس از آن به نیوزیلند بازگردانده شد.
سفرهای اکتشافی
هیلاری بخشی از سفر اکتشافی بریتانیا به اورست در سال ۱۹۵۱ به سرپرستی اریک شیپتون قبل از پیوستن به تلاش موفق بریتانیا در ۱۹۵۳ بود.
در سال ۱۹۵۲ هیلاری و جورج لو بخشی از تیم بریتانیایی به سرپرستی اریک شیپتون بود که برای صعود به چوآیو تلاش کردند. پس از شکست این اقدام به علت فقدان مسیر از سمت نپال، هیلاری و لو با عبور از Lhi-la به تبت رفتند و به کمپ دوم قدیمی در سمت شمال رسیدند، جایی که تمام گروه های اکتشافی قبل از جنگ در آنجا اردو زدند.
سفر اکتشافی اورست در سال ۱۹۵۳
مسیر اورست توسط تبت تحت کنترل چین بسته شده بود و کشور نپال هم هر سال تنها به یک گروه اکتشافی اجازه صعود می داد. یک گروه اکتشافی سوئیسی (که در آن تنزینگ هم شرکت داشت) اقدام به صعود به قله در سال ۱۹۵۲ کردند اما بر اثر هوای بد با ۲۶۰ متر فاصله با قله ناکام برگشتند. در خلال سفر ۱۹۵۲ به آلپ، هیلاری آگاه شد که او و دوستش جورج لو به سفر مصوب ۱۹۵۳ بریتانیا دعوت شده اند که بلافاصله قبول کرد.
شیپتون به عنوان سرپرست انتخاب شد اما جای او را به هانت دادند. هیلاری تصمیم به کناره گیری گرفت اما هم هانت و هم شیپتون در مورد ماندن با او صحبت کردند. هیلاری قصد داشت به همراه او صعود کند اما هانت دو تیم را برای صعود نهایی انتخاب کرد. تیم اول شامل “تام بوردیلون و چارلز اوانس” و تیم دوم شامل “هیلاری و تنزینگ” بود. بنابراین هیلاری تلاش هماهنگی را برای ایجاد یک دوستی کاری با تنزینگ انجام داد.
گروه اکتشافی هانت، به مانند بسیاری از این چنین گروه ها، تلاشی تیمی بود. لو آماده سازی جبهه لوتسه را، جبهه یخی عظیم و شیب دار، برای کوهنوردی اداره کرد. هیلاری مسیری را از میان یخشار خومبو (khumbu) ایجاد کرد. این گروه اکتشافی کمپ اصلی را در مارس ۱۹۵۳ برپا کردند. به علت سرعت کم کار این گروه آخرین کمپ را در South Col در ارتفاع ۷۹۰۰ متری برپا کرد. در ۲۶ ماه می، بوردیلون و اوانس اقدام به صعود کردند اما به علت از کار افتادن سیستم اکسیژن اوانس بازگشتند. این دو به ۱۰۰ متری جنوب قله صعود کرده بودند. آنگاه هانت، به هیلاری و تنزینگ دستور رفتن به قله را داد.
برف و باد به مدت دو روز این دو را در South Col زمین گیر کرد. آنها در ۲۸ ماه می با حمایت سه نفری لو، آلفرد گرگوری و آنگ نیما رهسپار شدند. آن دو در ۲۸ ماه می در ارتفاع ۸۵۰۰ متری چادر زدند در حالیکه گروه پشتیبانی شان به ارتفاع پایین کوه برگشتند. صبح روز بعد هیلاری دریافت که پوتین هایش در بیرون از چادر یخ زده اند. او دو ساعت صرف گرم کردن آن ها کرد و پس از آن به همراه تنزینگ با داشتن ۱۰ کیلو بار کوله رهسپار صعود نهایی شدند. آخرین بخش دشوار صعود، ۱۲ متر جبهه صخره ای بود که بعدا “قدمگاه هیلاری” نامگذاری شد. هیلاری راهی را بین دیواره صخره ای و یخ دید و خود را بالا کشید و تنزینگ هم به دنبال او آمد. از آنجا به بعد صعود نسبتا ساده بود. آنها در ۱۱:۳۰ صبح به قله اورست رسیدند. بنا به گفته هیلاری، “چند ضربه محکم بیشتر با تبر یخ به برف سخت، و بعد بر روی قله ایستادیم.”
آنها فقط ۱۵ دقیقه روی قله ماندند. در آنجا به جستجوی مدرکی از گروه اکتشافی پیشتر مالوری پرداختند، اما موفق نشدند. هیلاری عکس تنزینگ را گرفت، تنزینگ شکلات هایی را به رسم پیشکش در برف بر جای گذاشت و هیلاری صلیبی را که به او داده بودند در آنجا گذاشت. چون تنزینگ طرز عکس گرفتن با دوربین را بلد نبود هیچ عکسی از هیلاری در آنجا وجود ندارد.
آن دو مجبور بودند به هنگام فرود مراقب باشند چون فهمیدند برف در حال حرکت رد پاهایشان را پوشانده است که این کار را دشوار می کرد. اولین کسی که آنها دیدند لو بود که با سوپی گرم برای استقبال از آنها تا بالا صعود کرده بود.
اولین جمله هیلاری به دوست همیشگی اش جورج لو در هنگام برگشت از قله اورست این بود: “خوب جرج، ما بالاخره لعنتی را تمام کردیم.”
اخبار این سفر اکتشافی موفق در روز تاجگذاری ملکه الیزابت دوم به بریتانیا رسید. این گروه از استقبال بین المللی که به هنگام رسیدن به کاتماندو از آنها به عمل آمد، متعجب شدند.
پس از اورست
ادموند هیلاری در سفرهای بعدی به هیمالیا در سال ۱۹۵۶، ۶۱-۱۹۶۰ و ۶۵-۱۹۶۳ به ده قله دیگر صعود کرد. وی به عنوان بخشی از سفر اکتشافی ماورإ قطب جنوب مشترک المنافع در ۴ ژانویه ۱۹۵۸ که سرپرستی بخش نیوزیلندی را بر عهده داشت به قطب جنوب رسید. وی سرپرستی یک سفر اکتشافی با jetboat به نام “اقیانوس تا آسمان” را از دهانه رودخانه Ganges تا سرمنشا آن در سال ۱۹۷۷ بر عهده داشت. در سال ۱۹۷۷، برنامه ریزی شده بود که به عنوان گزارشگر به همراه پرواز ۹۰۱ بدفرجام ایرنیوزیلند که پروازی جهت دیدن مناظر قطب جنوب بود، برود اما به علت تعهد کاری در جایی دیگر مجبور به کناره گیری شد. به جای او دوست نزدیکش پیتر مولگرو انتخاب شد که در تصادف هواپیما با کوه Erebus کشته شد.
هیلاری در انتخابات عمومی سال ۱۹۷۵، به عنوان عضوی از مبارزه “Citizens for Rowling” شرکت کرد. شرکت او را در این مبارزه به معنی امتناع او از نامزدی فرماندار کل دانستند که این مقام در عوض در سال ۱۹۷۷ به کیث هولیوک داده شد. به هر حال، در سال ۱۹۸۵ وی به عنوان کمیسیونر عالی (سفیر) نیوزیلند در هند، نپال و بنگلادش منصوب شد و چهار و نیم سال را در دهلی نو گذراند.
هیلاری در سال ۱۹۸۵ نیل آرمسترانگ را در هواپیمای اسکی کوچک دو موتوره بر فراز اقیانوس منجمد شمالی همراهی کرد و در قطب شمال فرود آمدند. پس وی اولین انسانی شد که در هر دو قطب و بروی اورست ایستاد.
در ژانویه ۲۰۰۷، هیلاری برای گرامیداشت پنجاهمین سالگرد تاسیس پایگاه اسکات به قطب جنوب سفر کرد. وی به همراه هیئت نمایندگان از جمله نخست وزیر در ۱۸ ژانویه ۲۰۰۷ به این ایستگاه پرواز کرد. در آنجا از دولت بریتانیا درخواست کرد تا در نگهداری کلبه های اسکات و شاکلتون کمک کند.
در ۲۲ آوریل ۲۰۰۷ هنگام سفر به کاتماندو، گزارش شد که زمین خورده است. اظهارنظری در مورد ماهیت بیماری اش گزارش نشد و بلافاصله دنبال درمان نرفت. پس از برگشت به نیوزیلند در بیمارستان بستری شد.
قدردانی عمومی
ادموند هیلاری به مقام فرمانده شوالیه (KBE) Order of British Empire در ۱۶ جولای ۱۹۵۳؛ به عضویت (ONZ) Order of New Zealand در سال ۱۹۸۷ و شوالیه (KG) Order of Garter در ۲۳ آوریل ۱۹۹۵ مفتخر شد. خیابان ها، مدارس و سازمان های مختلفی در گوشه کنار نیوزیلند و خارج از نیوزیلند به افتخار او نامگذاری شدند. چند نمونه از این قرار است: کالج هیلاری (در اوتارا) ، مدرسه ابتدایی ادموند هیلاری (در پاپاکورا) و کمیسیون هیلاری (اکنون SPARC).
در سال ۱۹۹۲ تصویر ادموند هیلاری بر روی اسکناس ۵ دلاری جدید نیوزیلند منتشر شد، هیلاری تنها نیوزیلندی بود که تصویرش بر روی یک اسکناس منتشر شد. برای بزرگداشت پنجاهمین سالگرد اولین صعود موفق به اورست، دولت نپال در مراسم ویژه Golden Jubilee در کاتماندو، نشان افتخاری شهروندی را به هیلاری اعطا کرد. در سال ۲۰۰۳، مجسمه برنزی ۳.۲ متری سر ادموند در بیرون هتل هرمیتاژ در روستای Mt Cook نیوزیلند نصب شد.
زندگی خانوادگی
ادموند هیلاری بلافاصله پس از بازگشت از صعود به اورست در ۳ سپتامبر ۱۹۵۳ با لوئیس مری رز ازدواج کرد. او که مردی خجالتی بود از مادرزن آینده خود خواست که از طرف او خواستگاری کند. حاصل ازدواج شان سه فرزند بود: پیتر (۱۹۵۴)، سارا (۱۹۵۵)، بلیندا (۱۹۵۹).
در سال ۱۹۷۵ لوئیس و بلیندا در راه پیوستن به هیلاری در روستای Phaphlu که وی در حال کمک به ساخت یک بیمارستان بود، در سانحه هواپیما نزدیک فرودگاه کاتماندو لحظاتی کوتاه پس از برخاستن از زمین کشته شدند.
ادموند هیلاری در ۲۱ دسامبر ۱۹۸۹ با جون مولگرو، بیوه دوست نزدیکش پیتر مولگرو ازدواج کرد. پسرش پیتر هیلاری هم کوهنورد شده بود و در ۱۹۹۰ اورست را فتح کرد. در آوریل ۲۰۰۳، پیتر و جاملینگ تنزینگ نورگی (پسر تنزینگ) به عنوان بخشی از مراسم پنجاهمین سالگرد (فتح اورست) به اورست صعود کردند. هیلاری شش نوه از جمله آملیا هیلاری دارد که او هم به کار هیلاری در هیمالیا مشغول است.
انسان دوستی
او تمام عمر خود را وقف کمک به مردم شرپای نپال از طریق صندوق هیمالیا کرد که خود بنیانگذار آن بود و بیشتر وقت و انرژی اش را صرف آن کرده بود. با اقداماتش موفق به ساخت چندین مدرسه و بیمارستان در این منطقه دور افتاده از هیمالیا شد. او رئیس افتخاری بیمارستان بنیاد هیمالیای آمریکا بود، یک موسسه غیرانتفاعی ایالات متحده که به بهبود اکولوژی و شرایط زیست در هیمالیا کمک می کند.
مرگ
در آوریل ۲۰۰۷، هیلاری در سفری به کاتماندو دچار زمین خوردن شد و پس از بازگشت به نیوزلند در بیمارستان بستری شد. او در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۸ بر اثر نارسایی قلبی در بیمارستان شهر اوکلند درگذشت.
در ساختمان‌های عمومی نیوزیلند و در پایگاه اسکات در قطب جنوب، پرچم‌ها به حالت نیمه افراشته درآمدند. هلن کلارک، نخست وزیر نیوزلند در آن زمان، گفت که مرگ هیلاری “ضایعه ای عمیق” برای کشور بود.
تابوت هیلاری در ۲۱ ژانویه به کلیسای جامع ترینیتی اوکلند برده شد، جایی که در ایالت قرار داشت. روز بعد مراسم تشییع جنازه ایالتی برگزار شد و پس از آن جسد او سوزانده شد. در پایان فوریه ۲۰۰۸، بیشتر خاکستر او در خلیج هاوراکی اوکلند پراکنده شد و بقیه آنها به یک صومعه نپالی در نزدیکی اورست رفتند. برنامه هایی برای پراکنده کردن آنها در قله اورست وجود داشت، اما در سال ۲۰۱۰ لغو شد.
پس از مرگ
پس از مرگ ادموند هیلاری جاملینگ تنزینگ نورگی، پسر تنزینگ نورگی، کوهنورد اورست (که در سال ۱۹۸۶ درگذشت)، گفت: «او کاشف بزرگی بود، اما مهمتر از همه این بود که او مردی فروتن بود. یکی از دستاوردهای او کمک به مردم نپال بود.
کاوشگر سر رانولف فاینس درباره هیلاری می گوید: «البته کاری که او با شهرتش انجام داد بسیار تحسین برانگیز است. او بیش از هر کس دیگری برای نپالی ها انجام داده است.” او یک قهرمان واقعاً بزرگ بود که تخیل جهان را تسخیر کرد.
برایان بلسد، بازیگر پر سر و صدا و گاهی ماجراجو، مردی که سه بار تلاش کرده به اورست صعود کند، گفت: «هیلاری مردی با قدرت فوق‌العاده، قومیتی عالی بود – اما این دستاورد در آن روزها با تجهیزات بسیار ابتدایی اکسیژن که می‌توانست خراب شود. در هر لحظه فقط یک دستاورد عظیم بود.”
گوردون براون، نخست وزیر وقت بریتانیا، گفت: «او یک قهرمان واقعاً بزرگ بود که تخیل جهان را تسخیر کرد.»
در ژانویه ۲۰۰۸، فرودگاه لوکلا در نپال رسما به فرودگاه تنزینگ هیلاری تغییر نام داد. در زندگی، این جفت نقش فعالی در فشار برای ساخت آن ایفا کرده بود. در آوریل ۲۰۰۸، مراسمی به افتخار هیلاری در کلیسای سنت جورج در قلعه ویندزور برگزار شد. در این مراسم، از جمله بسیاری دیگر، ملکه الیزابت دوم، هلن کلارک نخست وزیر نیوزیلند و اعضای خانواده هیلاری و نورگی حضور داشتند. سربازان گورکا از نپال بیرون نگهبانی می‌دادند.
در اکتبر سال ۲۰۰۸، مشخص شد که تمام مسابقات اتحادیه راگبی آینده بین انگلیس و نیوزلند برای هیلاری شیلد برگزار خواهد شد. در سال ۲۰۰۹، جایزه دوک ادینبورگ در نیوزیلند به «جایزه هیلاری دوک ادینبورگ» تغییر نام داد.
جملات معروف
“این کوه نیست که ما آن را فتح می کنیم، بلکه ما قلل انسانی خودمان را فتح می کنیم.”
“زندگی کمی شبیه کوهنوردی است – هرگز به پایین نگاه نکنید.”
«مردم تصمیم نمی گیرند خارق العاده شوند. آنها تصمیم می گیرند کارهای خارق العاده ای انجام دهند.»
«بسیاری از کوهنوردان در مورد صعود به اورست بیش از حد ساده انگارند. من بارها یک فاجعه را پیش‌بینی می‌کنم.»
زندگی انسان بسیار مهمتر از رسیدن به بالای یک کوه است.
زمانی که در بالای اورست بودم، به آن سوی دره به سمت قله بزرگ ماکالو نگاه کردم و به طور ذهنی مسیری را در مورد چگونگی صعود از آن طراحی کردم. این به من نشان داد که با وجود اینکه در بالای جهان ایستاده ام، این پایان همه چیز نیست. من همچنان به دنبال چالش‌های جالب دیگر بودم.»
نظر سر ادموند هیلاری در مورد تجاری سازی اورست
در سالهای آخر عمر، هیلاری از تجاری‌سازی اورست و نگرش‌های بی‌رحمانه‌ای که توسط کسانی که سعی در صعود به آن نشان می‌دادند انتقاد کرد. در سال ۲۰۰۶، او گفت که مردم «فقط می‌خواهند به اوج برسند [و] به موجودات دیگری که در مضیقه هستند، هیچ اهمیتی نمیدهند»، و افزود: «تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که در صعود ما هرگز و به هیچ وجه این احتمال وجود نداشت اگر یکی از اعضای تیم ناتوان بود او را رها کنیم تا بمیرد.»
ادموند هیلاری در مورد شرکت‌هایی که سعی می‌کنند از کوه‌ها درآمدی سریع کسب کنند، گفت: «من واقعاً تجاری‌سازی کوهنوردی، به‌ویژه کوه اورست را دوست نداشتم و ندارم. امروزه با پرداخت ۶۵۰۰۰ دلار، می توانید توسط چند راهنمای خوب به قله هدایت شوید.
کتاب ها
هیلاری در طول زندگی خود کتاب های زیادی نوشت. آنها به شرح زیر هستند:
- ماجراجویی بی حد (۱۹۵۵)،
- شرق اورست گزارشی از اکسپدیشن هیمالیا باشگاه آلپاین نیوزیلند به دره بارون در سال ۱۹۵۴ (۱۹۵۶)
- عبور از قطب جنوب: اکسپدیشن فرا قطبی مشترک المنافع (۱۹۵۸)
- اکسپدیشن قطب جنوب نیوزیلند (۱۹۵۹)
- بدون عرض جغرافیایی برای خطا (۱۹۶۱)
- بالا در هوای سرد (۱۹۶۲)
- مدرسه ای در ابرها (۱۹۶۵)
- هیچ خطری” هیچ چیز برنده نیست (۱۹۷۵)
- از اقیانوس تا آسمان: جت قایق سواری در گنگ (۱۹۷۹)
- دو نسل” (۱۹۸۴)
- “منظره ای از قله: خاطرات قابل توجه اولین شخصی که اورست را فتح کرد” (۲۰۰۰)
تصاویر و اصل مقاله از سایت: ام پورا
گردآوری و ترجمه: امیر سعید احمدی
