بعد از استفاده مداوم از تبرهای یخنوردی، تیغه‌های آنها به دلیل سایش و استفاده، کارایی و بازدهی بهینه خود را از دست می‌دهند و نیاز به تیز کردن دارند. در مقاله راهنمای جامع تیز کردن تیغه تبر یخ نوردی، با استفاده از تصاویر توضیحی به این موضوع اساسی پرداخته‌ایم.
کرامپون‌ها و تبرهای یخ ابزارهای بسیار مهمی برای کوهنوردی و فعالیت‌های فنی مانند یخنوردی و صعودهای بلند و پیمایش یخچال‌های طبیعی هستند. اهمیت داشتن تجهیزاتی که قابل اعتماد هستند، برای افزایش ایمنی و بهبود کارایی در کوهنوردی فنی بسیار ضروری است.
استیو هاوس، کوهنورد حرفه‌ای و نویسنده، در کتاب خود تأکید می‌کند که “کرامپون‌ها و تبرهای تیز مانند چاقوهای تیز، ایمن‌تر و کارآمدتر هستند.” با گذشت زمان و استفاده مداوم، تیغه‌های این ابزارها کند می‌شوند، بنابراین تیز نگه داشتن آنها برای حفظ کارایی ضروری است.
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
نکات مهم پیش از شروع:
تیز کردن تیغه تبرهای یخ نیازمند دقت، مهارت و تجربه است. در صورتی که احساس می‌کنید تجربه کافی برای انجام این کار را ندارید، بهتر است کار را به تراشکار حرفه‌ای بسپارید.
قبل از شروع به کار، مطالعه دقیق بروشور ابزارهای خود و درک کامل توصیه‌های تولیدکنندگان ضروری است.
توجه: بیشتر تولیدکنندگان توصیه می‌کنند از دستگاه‌های برقی تراشکاری برای تیز کردن تیغه‌ها استفاده نشود، زیرا ممکن است بر روی مقاومت فلز مورد استفاده در تیغه‌ها تأثیر منفی بگذارد. (تصویر شماره ۱)
تیز کردن تیغه تکنیکال برای صعود از یخ با تیز کردن تیغه تبر تکنیکال درای تولینگ، به دلیل تفاوت در هدف استفاده، نیازمند رویکردهای مختلفی است.
به عنوان مثال، در یخنوردی، تیز بودن نوک و دندانه‌های بخش جلویی تیغه برای درگیر شدن در یخ اهمیت دارد، در حالی که در درایتولینگ، تنها تیزی بخش نوک تیغه و گاهی قوس و تیزی دندانه‌های تاج تیغه اهمیت دارند.
در برخی موارد، مشکلی با فروکردن تیغه تبر یخنوردی در یخ وجود ندارد، بلکه مشکل بیرون کشیدن آن است. برای رفع این مشکل، تیغه‌ها به فرم پله‌ای و اصطلاحا «فارسی بر» باید تیز شوند.
در قسمت جلویی تیغه یخنوردی، شکل و طرح دندانه‌ها بسیار مهم است. دندانه‌ها نقش مهمی در گیر کردن تیغه در یخ داشته و بر کارایی تیغه تأثیرگذارند. همچنین، دندانه‌های نیم دایره‌ای در انتهای تیغه بهبود کارایی و قابلیت قلاب کردن تیغه را افزایش می‌دهند. (تصویر شماره ۴)
نکات ایمنی:
– هنگام کار از دستکش‌های محافظ استفاده کنید. (تصویر شماره۲)
– اگر از گیره رومیزی استفاده می‌کنید، دقت کنید که قسمت فک آنها جدار پلاستیکی یا چوب دارد.(تصویر شماره۲)
– در یک فضای کاملاً روشن ایمن و بدور از رفت‌وآمد کودکان، کار کنید.
– استفاده از عینک ایمنی را جدی بگیرید تا از چشم‌هایتان در برابر براده‌های پرنده محافظت شود.
لوازم مورد نیاز:
– سوهان تخت فلز کاری با شماره ۲ و یا سوهان بسیار نرم.
– سنباده نرم برای صاف کردن.
– عینک ایمنی مخصوص تراشکاری یا عینکی که از بغل نیز از چشم محافظت می‌کند.
– دستکش کار برای محافظت از دست‌ها و ایجاد اصطکاک بهتر هنگام نگه داشتن کرامپون یا تبر.
– فضای کاری با نور مناسب برای دید بهتر و دقت بیشتر در سوهان کاری که دور از دسترس کودکان باشد.
– پارچه‌های تمیز برای پاک کردن کرامپون‌ها قبل و بعد از سوهان کاری و همچنین برای پاک کردن براده‌های فلزی.
– در صورت موجود بودن: یک گیره رومیزی فلزکاری با محافظ فک پلاستیکی یا چوبی؛ در غیر اینصورت استفاده از لباس کار.
– جارو و خاک‌انداز برای تمیز کردن محیط کار از براده‌های فلزی.
مراحل تیز کردن تیغه تبر یخ:
- تبر یخ را تمیز کرده و با پارچه خشک نمایید تا هر گونه آلودگی پاک شود.
- تیغه‌ها را برای یافتن هرگونه آسیب یا خوردگی بررسی کنید. اگر نیاز بود، آن را جایگزین کنید.
- تیغه را در گیره رومیزی و یا با دست خود محکم نگه دارید به نحوی که هنگام سوهان کاری لغزشی ایجاد نکند.
- با استفاده از سوهان، لبه‌های تیغه را تیز کنید.
- از سوهان در جهت دندانه‌ها و فقط روی حرکت رو به جلو فشار دهید.
- برای سوهان کاری لبه‌های نازک تیز، تمرکز کنید و از صیقل دادن لبه‌ها با سنباده نرم برای ایجاد سطح صاف و تیز اطمینان حاصل کنید.
- اطمینان حاصل کنید که هر طرف بخش جلویی تیغه را به طور مساوی تیز کنید. به فرم و ساختار اصلی و فابریک تیغه دقت داشته باشید.
- تست تیزی: با انگشت خود تیزی تیغه یا تبر را بررسی کنید. اگر نیاز بود، با سنمباده نرم کار خود را ادامه دهید.
- با استفاده از پارچه، براده‌های فلزی باقی‌مانده روی ابزارها و محیط را پاک کنید.
- برای حفظ تبر در ماهایی که برای مدتی طولانی استفاده نمی‌شود، پیچ تیغه را قدری شل کنید و تیغه را با کاغذ کاهی بپوشانید و در محیطی خشک و دور از رطوبت نگهداری کنید.
سخن پایانی
در پایان، به یاد داشته باشید که ایمنی همیشه در اولویت قرار دارد. تجهیزات آماده و کارآمد برای حفظ ایمنی و کیفیت فعالیت کوهنوردیتان حائز اهمیت است. امیدوارم این راهنما به شما کمک کرده باشد تا ابزارهای خود را به بهترین حالت ممکن برای چالش‌های یخنوردی آماده نگه دارید و از آنها سالیان سال استفاده کنید. همیشه به ایمنی خود و دیگران توجه کنید و لذت ببرید از هر لحظه‌ای که در طبیعت سپری می‌کنید.
گردآوری و تدوین : امیر سعید احمدی
منبع بعضی از تصاویر و نکات: بروشور های ابزارهای مربوطه