قله ماکالو (Makalu) و یا هیولای سیاه با ارتفاع ۸۴۶۳ متر ارتفاع پس از قلل اورست، کی ۲، کانچن چونگا و لوتسه به عنوان پنجمین کوه مرتفع جهان شناخته می شود.
ماکالو کوهی منفرد واقع در ۲۲ کیلومتری شرق کوه اورست است و شکلی شبیه به یک هرم چهار وجهی دارد. به عنوان یکی از سخت ترین کوه ها برای صعود، مطرح شده و دلیل آن شیب بسیار زیاد و تیغه‌های تیز خط الراس آن است. ماکالو دو قله فرعی قابل توجه دارد. کانگچونگتچسه یا ماکالو ۲ (۷۶۷۸ متر) در حدود سه کیلومتری (دو مایلی) شمال-شمال غربی قله اصلی قرار دارد. چومولونزو (۷۸۰۴ متر) در حدود ۵ کیلومتری (۳ مایلی) شمال-شمال شرقی قله اصلی در عرض یک فلات وسیع بالا آمده و با یک گردنه باریک ۷۲۰۰ متری به کانگچونگتسه متصل می شود.
قله ماکالو همراه با قلل اورست و لوتسه در منطقه هیمالیای خومبو روالینگ قرار دارد. هیمالیای خومبو به وسیله رودخانه آرون از هیمالیای کانچن چونگا جدا شده است. به وسیله رودخانه دودوکسی که از یخچال های هیمالیای خومبو سرچشمه می گیرد از هیمالیای روالینگ جدا می شود. این خط الراس در طول مرز نپال و تبت از غرب به شرق و از قلل چوآیو، پوموری، اورست و سپس گردنه جنوبی اورست به سمت قله لوتسه امتداد پیدا می کند و در نهایت به شرق و قله ماکالو کشیده می شود.
| نام قله | قله ماکالو |
| ارتفاع | ۸۴۶۳ متر |
| محل قرارگیری | نپال، تبت |
| زدیک ترین فرودگاه | فرودگاه بین المللی کاتماندو |
| نخستین صعود | هیت فرانسوی به رهبری ژان کوزی (Jean Couzy) در تاریخ ۱۵ می ۱۹۵۵ |
| بهترین ماه های صعود | آوریل، می، سپتامبر و اکتبر |
ماکالو در بررسی های هندی ها در سال ۱۸۴۸، به عنوان سیزدهمین قله شناخته شده بود. طبق این بررسی، نام قله خامبالونگ بود. به نظر می رسید این نام از منطقه خامبا سرچشمه گرفته باشد، گرچه دره شمالی قله، کامالونگ نام دارد که به معنای دره رود کاما است. به باور عده ای، واژه ماکالو از کامالونگ گرفته شده است. البته این بحث چندان پذیرفتنی نیست و بیشتر امکان دارد منشا نام آن از کلمه سانسکریت ماهاکالا گرفته شده باشد، که به معنای “آب و هوای سترگ است”. ماهاکالا در زبان تبتی به معنای کوه سیاه بزرگ یا هیولای سیاه است؛ توصیفی عالی برای این هرم سنگی غول آسا، در مواقعی که باد برف های نشسته بر آن را روبیده باشد.
-
- مسیرهای ماکالو
مسیرهای ماکالو
- زرد ستون غربی.
- بنفش مسیر یوگوسلاوی.
- آبی مسیر پیر بگین.
- سبز مسیر چک
- قرمز مسیر روسها.
- نارنجی مسیر جنوب شرقی
تاریخچه کوهنوردی
ماکالو در بررسی سال ۱۹۲۱ توسط “هوارد باری” دیده شد. در سال ۱۹۳۳ هوستون و در ۱۹۵۱ و ۱۹۵۲ اریک شیپتون عکس های خوبی از کوه گرفتند. در ۱۹۵۴ تیمی از آمریکا به سرپرستی ویلیام سیری و با حضور دکتر ویلیام انسولد تا ارتفاع ۷۱۵۰ متری تیغه شرقی بالا رفت. در همین سال تیمی از نیوزلند بخش شمالی “یخچال بارون” تا پتانتسه را پیمود سپس تا گردنه ماکالو لا (مابین ماکالو و کانچونتسه) بالا رفتند. در ابتدای صعود ادموند هیلاری که برای نجات هم تیمیش که در شکاف سقوط کرده بود خود دچار شکستگی دنده شد. وی در اواخر برنامه به گروه پیوست ولی به شدت بیمار شد و سایرین برای انتقالش به پائین به برنامه خاتمه دادند. در پائیز فرانسوی ها بازگشتند. آن ها با رسیدن به ماکالولا، کانچونتسه ۷۶۴۰ متر و چومولونزو ۷۷۹۰ متر را صعود کردند.
اولین صعود
- در بهار ۱۹۵۵ تیم فرانسوی بازهم با سرپرستی ژان کوزی به ماکالو آمد. گروهی از اعضای تیم آناپورنای ۱۹۵۰ و تعدادی از نفرات پائیز ۱۹۵۴ ماکالو عضو تیم بودند، از جمله گیدو مانون کسی که در ۱۹۵۲ به همراه لیونل تری اولین صعود فیتزروی در پاتاگونیا را انجام داده بود. در روز ۱۵ می لیون تری (Lionel Terra) و ژان کوزی (Jean Couzy) به عنوان اولین کوهنوردان با کمک اکسیژن مصنوعی به قله رسیدند. در واقع این تیم آنقدر کپسول اکسیژن داشت که نفراتش در ارتفاع پائین هم از اکسیژن کمک می گرفتند. ۹ نفر از اعضای این تیم از جمله سردار شرپاها گیالزن نوربو به قله رسیدند. این یک دستاورد شگفت انگیز در آن زمان بود، چرا که اکثریت قریب به اتفاق اعضای تیم توانستند به قله صعود کنند. قبل از این زمان، حداکثر یک تا دو عضو اکسپدیشن به قله ها می رسیدند و بقیه تیم پشتیبانی لجستیکی را انجام می داد. تیم فرانسوی از طریق زین بین ماکالو و کانگچونگتسه (Makalu-La) از ماکالو توسط جبهه شمالی و خط الراس شمال شرقی صعود کردند و مسیر استاندارد را ایجاد نمودند.
صعودهای شاخص ماکالو
- ۱۹۵۵ اولین صعود، رخ شمالی، مسیر شمال شرقی، توسط لیونل تری و جین کوزی از فرانسه.
- ۱۹۷۰ مسیر جنوب شرقی، توسط اوزاکی و تاناکا از ژاپن.
- ۱۹۷۱ ستون غربی، بسیار فنی، توسط ملت و سیگنر از فرانسه.
- ۱۹۷۵ رخ جنوبی، سومین صعود کوه از رخ پرشیب جنوبی توسط کوهنوردان اسلونی.
- ۱۹۷۶ مسیر ستون جنوبی، توسط کوهنوردان چکسلواکی، این مسیر تا به امروز تکرار نشده است.
- ۱۹۸۰ دومین صعود ستون غربی ماکالو ، توسط جان روسکلی، چریس کاپزینسکی، جیمز استیتز، کیم مومب.
- ۱۹۸۱ مسیر جدید در سمت، شمال غربی کوه توسط یرزی کوکوچکا، انفرادی، سبک آلپی،
- ۱۹۸۶ “کریستوف ویلیچکی” از راه ستون غربی فرانسوی ها (با کمی تفاوت) به قله رسید.
- ۱۹۸۶ راینهولد مسنر با صعود از مسیر عادی به سیزدهمین ۸۰۰۰ متری خود صعود کرد. وی بلافاصله به لوتسه رفت تا با فتح این کوه به عنوان نخستین انسان بر فراز تمامی ۸۰۰۰ متری ها بایستد.
- ۱۹۸۸ صعود یکروزه ماکالو از طریق شکاف غربی توسط مارک باتارد. بعد از برپایی کمپها.
- ۱۹۸۹ مسیر مستقیم جنوبی، انفرادی توسط پیربگین فرانسوی.
- ۱۹۹۰ صعود اولین زن از طریق ستون غربی ، کیتی کالهون.
- ۱۹۹۴ صعود سرعتی توسط آناتولی بوکرایف، در ۴۶ ساعت.
- ۱۹۹۷ پیروزی بر جبهه غربی کوه بعد از هفت شکست در طول سالها. تیم روسی. برنده کلنگ طلایی ۱۹۹۸.
- ۲۰۰۶ ناپدید شدن کریستوف لافایی در کوه در جریان تلاش برای صعود زمستانی قله ماکالو.
- ۲۰۰۹ اولین صعود زمستانی ماکالو، توسط سیمون مورو و دنیس اوربکو.اولین صعود زمستانی کوه
راه حقیقی دیواره غربی ماکالو که چند گروه روی آن کار کرده اند ولی هیچیک از ۷۳۰۰ متر بالاتر نرفتند همچنان صعود نشده باقی مانده است و از دید برخی، این راه “آخرین مشکل بزرگ هشت هزار متری ها” است و همچنین این اطمینان وجود دارد که در آغاز قرن جدید صعود شود.
فعالیتهای ایرانیان در ماکالو
تیمی ملی کوهنوردی در سال ۱۳۸۰ موفق به صعود این قله شدند. منابع غیر رسمی ان سال عنوان کردند که آنان قله فرعی ماکالو را صعود کرده‌اند.
سپس در سال ۱۳۹۲ و در تاریخ ۴ اردیبهشت عظیم قیچی‌ساز بدون استفاده از کپسول اکسیژن موفق به صعود قله اصلی ماکالو شد. محمود هاشمی و حسین مقدم نیز به قله دست یافتند که اطلاعات زیادی در این باره در دست نیست. پروانه کاظمی در سال ۱۳۹۵ و در دومین تلاش به قله رسید.
گردآوری و تنظیم: امیر سعید احمدی با کمک از منابع مختلف
