برای صعود به قله دوفور اشپیتزه، بلندترین نقطه توده کوه مونته روزا، می‌توان از سمت ایتالیا یا سوئیس اقدام کرد. از سمت سوئیس، باید از دهکده کوهستانی زرمات شروع کرد؛ می‌توان با خط آهن گورنر گرات یا پیاده تا ایستگاه ریفل هورن صعود نمود. از آن ایستگاه، پاکوبی به سمت شرق و به سوی دریاچه استلا امتداز می‌یابد که منظره‌ای سحرآمیز از ماترهورن را به نمایش می‌گذارد. مسیر دیگری به سمت شرق و در امتداد یخچال گورنر، با شیبی ملایم و منظره‌ای خیره‌کننده از مونته روزا و قله دوفور اشپیتزه، به سمت پایگاه و پناهگاه کوهنوردی مونته روزا منتهی می‌شود.
در این مطلب، با پناهگاه مدرن و هماهنگ با محیط مونته روزا که به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین پناهگاه‌های کوهستانی در جهان شناخته می‌شود، آشنا می‌شویم.
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
پایگاه مونته روزا
پایگاه مونته روزا، واقع در ارتفاع ۲۸۸۳ متری از سطح دریا، با طراحی منحصر به فرد شش ظلعی شبیه به کریستال و در پنج طبقه ساخته شده است. این پناهگاه امکان اقامت و شبمانی برای ۱۵۰ نفر را در محیطی زیبا و مجهز به تکنیک‌های روز فراهم می‌آورد و نه تنها به عنوان جایگاهی برای استراحت کوهنوردان بلکه به عنوان مرکزی برای تحقیقات علمی و فعالیت‌های امداد و نجات در منطقه آلپ شناخته می‌شود.
این پناهگاه تحت مدیریت آلپین کلوب سوئیس (SAC) است و در مسیر صعود به قله دوفور اشپیتزه قرار دارد، جایی که به دلیل زیبایی‌های طبیعی و دسترسی به قله‌های معروف دیگر مانند کاستور، پولوکس و لیسکام، محبوبیت زیادی دارد.
پناهگاه در نزدیکی یخچال‌های گورنر و مرزی واقع شده و منظره‌ای خیره‌کننده از قله ماترهورن و دیگر قله‌های اطراف را ارائه می‌دهد. ساختمان پناهگاه که بر روی صخره‌ای شیب‌دار موسوم به «پلاتیه» قرار گرفته، به عنوان نمادی از پیشرفت در مهندسی و تعهد به حفاظت از محیط زیست شناخته می‌شود.
معماری و امکانات
پناهگاه مونته روزا با طراحی منحصربه‌فرد به شکل یک کریستال کوهستانی، نه تنها یک شاهکار مهندسی به شمار می‌رود بلکه نمونه‌ای بارز از تلفیق معماری مدرن با محیط طبیعی است. این ساختمان، که به شکل کریستال یخ طراحی شده، از تکنولوژی‌های پایدار برای حفاظت از محیط زیست بهره می‌برد. انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله پنل‌های خورشیدی برای تامین برق و سیستم‌های حرارتی خورشیدی برای گرمایش، در این پناهگاه به کار گرفته شده‌اند.
این پناهگاه دارای ظرفیتی برای اقامت ۱۵۰ نفر در فصل تابستان و ۱۲ نفر در اتاق‌های زمستانی است و مجهز به امکانات زیست‌محیطی پیشرفته برای مدیریت پسماند و آب می‌باشد. پناهگاه مونته روزا، به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و مدرن‌ترین پناهگاه‌های کوهستانی در جهان، مکانی ایده‌آل برای علاقمندان به کوهنوردی است که به دنبال تجربه‌ای متفاوت و دوستدار محیط زیست هستند.
پناهگاه قدیمی و جدید
پناهگاه جدید مونته روزا، که به مناسبت ۱۵۰ سالگی تأسیس دانشگاه فنی زوریخ (ETH Zürich) ساخته شده است، پس از دوره برنامه‌ریزی شش ساله به دست دانشجویان این دانشگاه، با استفاده از تکنیک‌های نوین مهندسی و طراحی دیجیتالی در سازه چوبی با پوشش آلومینیومی ساخته شده است. این پناهگاه در تاریخ ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۹ با فونداسیون بتنی هشت ضلعی و پنج طبقه افتتاح شد و قادر است به ۱۵۰ مهمان خدمات ارائه دهد.
این بنا با هدف دستیابی به پایداری ساخته شده و قادر است بخشی از انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند. تجهیزات فتوولتائیک با قدرت ۱۶ کیلووات‌پیک و سیستم تهویه مطبوع با بازیافت حرارت، چرخه آب برای پسماند توالت و ماشین لباسشویی و دیگر فن‌آوریهای هوشمند تعدادی از فن آوری های مدرنی هستند که در این پناهکاه بکار برده شده است . برای شرایط آب و هوایی نامساعد، از یک سیستم گرمایش مرکزی کوچک با سوخت دیزل استفاده می‌شود.
پناهگاه جدید در سال ۲۰۰۹ به عنوان جایگزینی برای پناهگاه قدیمی که در حدود ۱۰۰ متر پایین‌تر واقع شده بود، ساخته شد. پناهگاه قدیمی، که به نام خانواده‌ای که هزینه ساخت آن را پرداخته بودند “بتمپس” نامیده شده بود، ابتدا در سال‌های ۱۸۹۴ و ۱۸۹۵ با ۲۵ جای خواب ساخته شد و بعدها در سال ۱۹۱۸ توسعه یافت. پس از بازسازی‌های سال ۱۹۲۹، نام آن به پناهگاه قدیمی مونته روزا تغییر کرد.
مسیرهای دسترسی
برای رسیدن به پناهگاه مونته روزا از سمت سوئیس، می‌توان از دهکده کوهستانی زرمات اقدام کرد و از طریق خط آهن گورنر گرات یا پیاده تا ایستگاه ریفل هورن صعود نمود. از این ایستگاه، مسیر پاکوب به سمت شرق امتداد یافته و به دریاچه استلا منتهی می‌شود، جایی که نمای سحرآمیزی از ماترهورن به دست می‌آید. مسیر دیگری که به سمت شرق و در امتداد یخچال گورنر ادامه دارد، با شیب ملایمی همراه است و منظره خیره‌کننده‌ای از مونته روزا، یخچال گورنر، قله دوفور اشپیتزه و چندین قله دیگر را فراهم می‌آورد و به پایگاه و پناهگاه کوهنوردی مونته روزا ختم می‌شود.
پس از طی این مسیر و عبور از نردبان‌های فلزی که به دلیل عقب‌نشینی و ذوب شدن یخچال‌های طبیعی نصب شده‌اند، مسیر از روی یخچال گورنر با علائم «سفید-آبی-سفید» به عنوان مسیر کوهستانی نشان داده شده است. استفاده از کرامپون و طناب برای عبور از یخچال ضروری است و توصیه می‌شود که افراد ناآشنا به محیط و کوهنوردان تازه‌کار از پیمایش این مسیر خودداری کنند.
بازدید از پناهگاه مونته روزا به عنوان یک برنامه یک‌روزه تنها برای کوهنوردانی که از آمادگی بدنی بسیار بالایی برخوردار هستند، مناسب است.
گردآوری و تدوین: امیر سعید احمدی
