هم‌طنابی در پیمایش یخچال‌های طبیعی به طور خلاصه یعنی اتصال تیم به طناب حمایت و حمل و در دسترس قرار دادن اضافه طناب حمایت برای مواقع ضروری و اقدامات ریز و درست و مهم دیگری که باعث بهبود کیفیت صعود و ایمنی تیمی میشود. این اقدام اما پیش‌نیازهایی دارد که در مطالب گذشته به آنها پرداخته‌ام و مرور آنها را توصیه می‌کنم:
– پیمایش یخچال‌های کوهستانی: چالش‌ها و استراتژی‌ها
– مدیریت سطح خطر در پیمایش یخچال‌های کوهستانی
– نکات مهم پیش از پیمایش یخچال طبیعی
در این مطلب پیش رو با هم روشهای رایج اتصال و حمل طناب در صعودهای بلند و پیمایش یخچال‌های طبیعی را مرور می‌کنیم.
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
روشهای تقسیم طناب
پس از ورود به بخش اصلی زبانه یخچال طبیعی و پس از آنکه افراد تیم هارنس خود را بتن کرده و کرامپون‌ها را به پا دارند، برای اتصال افراد تیم به طناب حمایت پیش فرض ۵۰ متری و تقسیم و سپس حمل مازاد آن در حین پیمایش یخچال طبیعی، دو روش رایج وجود دارد:
روش اول:ابتدا در دو سمت انتهای طناب را یک گره هشت یا سردست میزنیم. (به عنوان استاپر). از وسط طناب شروع به تقسیم و اتصال فرد/افراد به طناب کنید. وسط طناب را پیدا کرده و گره هشت را در این نقطه ایجاد کنید و با استفاده از کارابین پیچ (ترجیحا سه محوره) ویا دو کارابین که دهانه آنها خلاف جهت یکدیگر قرار گرفته اند (یکی کارابین پیچ و دیگری کارابین ساده)، فرد میانی را به طناب متصل کنید.
پس از آن، و در صورت نیاز در فواصل معین با ایجاد گره هشت و توسط کارابین پیچ افراد دیگر تیم را به طناب متصل کنید. در صورتی که تیم از سه نفر تشکیل شده، اضافه طناب را به صورت مساوی و پس از منظور کردن فواصل مورد نیاز (حدود ۱۰ تا ۱۵ متر) در هر دو طرف ( مابین نفر پیشرو و نفر میانی و مابین نفر میانی و نفر آخر) طناب را به نفر پیشرو و نفر آخر متصل کنید. مازاد طناب در هر دو انتها را حلقه و فیکس کرده و در زیر کلاهک کوله‌پشتی و یا به صورت حمایل توسط نفر پیشرو و نفر آخر حمل میشود.
در صورت نیاز و شرایط یخچال گره استاپر توسط گره پروانه را روی طناب مابین افراد ایجاد کنید.
نکته : میانگین اندازه‌گیری با دو دست باز یک فرد بالغ حدود ۱.۵ تا ۲ متر است.
توجه: بدیهی است اگر تیم دو نفره یا چهار نفره است، به جای ایجاد گره هشت در وسط طناب و اتصال فرد میانی، باید به فواصل معین در هر طرف میانه طناب گره هشت ایجاد شود و سپس توسط کارابین پیچ افراد میانی را به طناب متصل کرد.
روش دوم: ابتدا نفر پیشرو و نفر آخر تیم دو سر طناب را با استفاده از گره هشت تعقیب مستقیماً به هارنس خود متصل میکنند. پس از آن، با در نظر گرفتن فواصل مورد نیاز وبا ایجاد گره هشت و استفاده از کارابین پیچ(ترجیحا سه محوره) ، افراد دیگر تیم را به طناب متصل میکنند. سپس با در نظر گرفتن فواصل مورد نیاز٫ اضافه طناب را به صورت حلقه منظم جمع کرده و به یکی از روشهای مرسوم (حمل در کوله‌پشتی یا به صورت حمایل) مرتب و فیکس میکنند تا در حین پیمایش باز نشده و مزاحمتی ایجاد نکند و در دسترس باشد.
در هر دو روش، اطمینان حاصل کنید که اضافه طناب به طور مساوی در هر دو طرف تقسیم شده و در صورت نیاز برای بالا کشیدن همطناب سقوط کرده در شکاف، سریعاً در دسترس باشد.
فواصل افراد در طناب حمایت
انتخاب فواصل مناسب برای اتصال اعضای تیم به طناب حمایت در شرایط پیمایش یخچال طبیعی بستگی به متغیرهای مختلفی مانند طول طناب همراه، نوع پیمایش و تعداد افرادی که تصمیم گرفته‌ایم در یک رشته طناب متصل باشند، دارد.
مناسب‌ترین گزینه برای پیمایش یخچال‌های طبیعی و پیمایشی، به طور معمول تیم سه نفره است. زیرا چنانچه یک نفر در شکاف سقوط کند، دو نفر دیگر میتوانند کار ترمز کردن را انجام داده و جهت جلوگیری از سقوط همطناب خود اقدام کنند و وی را با اعمال تکنیک‌های مختلف از شکاف خارج کنند. طول طناب ۵۰ متر برای پیمایش تیم‌های سه نفره و چهار نفره مناسب است. در مقابل، تشکیل تیم‌های پنج نفره در یک رشته طناب ۵۰ متری امکان‌پذیر است اما بدیهی است که فواصل کوتاه‌تر انتخاب می‌شوند و طناب رزرو نیز باقی نمی‌ماند.
روشهای حمل اضافه طناب
بسته به تجربه افراد تیم و چالش مسیر، دو روش رایج برای اتصال طناب به فرد پیشرو و نفر آخر و حمل اضافه طناب وجود دارد: حمل طناب به صورت حمایل یا حمل در بخش فوقانی و زیر کلاهک کوله‌پشتی. هر کدام از این دو روش دارای مزایا و معایبی هستند.
روش حمل در کوله‌پشتی:
پس از اتصال فرد میانی به وسط طناب حمایت، از هر طرف نیمه طناب به سمت خارج (سر طناب) و در فاصله حدود ۱۰ متری، با ایجاد گره هشت و کارابین پیچ، نفر اول و آخر خود را به طناب حمایت متصل میکنند. در اینجا باید در هر طرف طناب، به طور مساوی حدود ۱۴ متر طناب اضافه مانده باشد. انتهای هر دو سر طناب را با یک گره هشت ایجاد می‌کنیم و اضافه طناب را حلقه کرده و فیکس می‌کنیم تا در حین پیمایش باز نشود و در صورت نیاز سریع در دسترس باشد. سپس طناب حلقه شده را در زیر کلاهک کوله‌پشتی یا داخل کوله‌پشتی قرار داده و حمل می‌کنیم.
روش حمل به صورت حمایل:
در این روش، پس از اتصال فرد میانی به وسط طناب حمایت، از هر طرف نیمه طناب به سمت خارج (سر طناب) و در فاصله حدود ۱۰ متری، نفر اول و آخر سر طناب را با گره هشت تعقیب به هارنس خود متصل میکنند. سپس اضافه طناب را به صورت حلقه منظم به صورت حمایل حلقه کرده و توسط یکی از روشهای مرسوم، حلقه‌های حمایل را مرتب و به هارنس فیکس می‌کنیم تا در هنگام پیمایش باز نشده و مزاحمتی ایجاد نکنند. در آخر با ایجاد یک گره ماستورف کامل یا یک گره هشت، طناب را توسط کارابین پیچ به هارنس متصل می‌کنیم. این روش ممکن است برای تیمی دو نفره که انتظار صعود طول طناب‌های یک قسمت فنی را دارد، مناسب باشد؛ به عنوان مثال، در هنگام عبور از یک قطعه کوتاه در یخچال برای صعود در مسیر شیب‌دار یخی.
در اینجا نیز باید در هر طرف طناب، به طور مساوی حدود ۱۴ متر طناب اضافه باقی مانده باشد.
با پیروی از این روش، در یک کُرده دو نفره با طناب ۵۰ متری و فاصله ۹-۱۱ متر از یکدیگر، هر فرد باید چیزی حدود ۲۰ متر اضافه طناب نزد خود داشته باشد. در کُرده‌ای سه نفره با فاصله ۸-۹ متر بین افراد، این مقدار نزد فرد اول و آخر ۱۷-۱۸ متر خواهد بود.
روشهای اتصال افراد میانی به طناب
برای اتصال افراد میانی به طناب حمایت، ایجاد یک گره هشت و استفاده از یک کارابین پیچ (ترجیحاً کارابین پیچ با پین ضامن) کفایت کرده٫ ساده و ایمن است و در صورت نیاز به آزادسازی سریع فرد، به راحتی امکان‌پذیر است و توصیه میشود.
با این حال، در بین بسیاری از راهنمایان کوهستان در آلپ، روش جایگزین دیگری نیز وجود دارد که در آن از کارابین استفاده نمی‌شود و افراد میانی مستقیماً با ایجاد یک گره لارک به طناب متصل می‌شوند. هرچند ممکن است این روش برای برخی کوهنوردان جذاب باشد، اما باید توجه داشت که در این روش مقدار زیادی طناب برای ایجاد گره مصرف میشود. و در شرایط اضطراری و امداد، آزادسازی فرد از حمایت ممکن است با مشکل همراه باشد.
اتصال طنابچه پروسیک
یکی از اقداماتی که پس از اتصال افراد تیم به طناب حمایت میتوانند (الزامی در آن نیست) انجام دهند اتصال طنابچه پروسیک به طناب اصلی است. در اینجا منظور از اصطلاح پروسیک، اتصال حلقه طنابچه با یک گره اصطکاکی به طناب است که یکی از آنها می‌تواند گره پروسیک باشد.
این حلقه و گره برای نجات فرد سقوط کرده در شکاف یخچالی و یا سایر موارد امداد و یا به عنوان پشتیبانی به کار می‌رود. طنابچه‌های پروسیک را می‌توان دم دست داشت و به آسانی بعد از سقوط به درون شکاف یخچالی آنها را روی طناب زد، و یا اینکه انطور که در بین کوهنوردان ایالات متحده عمومیت دارد ٫ می‌توان آنها را از قبل و در حین انجام و متصل شدن به طناب برای عبور از روی یخچال از قبل روی طناب زد.
حلقه طنابچه پروسیک یک حلقه ایجاد شده از یک طنابچه ۵ یا ۶ میلیمتری با طول ۸۰ سانتیمتر است که دو سر آن توسط یک گره دو سر طناب دوبل به هم متصل می‌شوند و حلقه‌ای با شعاع حدودی ۶۰ سانتیمتر را ایجاد می‌کند. طول این طنابچه‌ها متغیر هستند. همراه داشتن دو حلقه ۶۰ و ۱۲۰ سانتیمتری و یک طنابچه انفرادی قطر شش میلیمتری در طول ۸ متر در تجهیزات انفرادی متصل به هارنس هنگام پیمایش یخچال و صعودهای بلند توصیه میشود.
درباره استفاده از گره پروسیک در قسمت امداد شکاف یخچالی مطالب مفصلی را عنوان خواهم کرد.
گردآوری: امیر سعید احمدی در تهیه این مطلب از جزوه های آلپین کلوب سوئیس و کتاب تکنیک های صعود فنی نوشته مارک هوستن و کتی کاسلی بهره برده شده است.