هفتاد سال از اولین صعود موفقیت‌آمیز اورست، بلند‌ترین قله جهان واقع در مرز چین و نپال می‌گذرد. تنزینگ نورگی و ادموند هیلاری، دو مردی که برای اولین بار قلهٔ ۸۸۴۹ متری اورست را صعود کردند دیگر در کنار ما نیستند اما پسران آنان به بی‌بی‌سی گفتند که چگونه موفقیت پدران‌شان دگرگونی‌های مثبت و منفی در تاریخ کوهنوردی پدید آورد.
جملینگ تنزینگ نورگی می‌گوید: «من آنها را کاشفان و پیشکسوتان راستینی می‌دانم که راه به سوی ناشناخته‌ها را هموار کردند. با همت آن دو و گروه همراه‌شان ما امروز شاهد پیشرفت‌های فراوانی در این عرصه هستیم».
او لحظه‌ای را به‌خاطر می‌آورد، ۷۰ سال پیش در چنین روزی (۲۹ ماه مه) پدرش توانست اولین صعود موفقیت‌آمیز به بلند‌ترین قلهٔ جهان را به انجام برساند.
تنزینگ نورگی تمام راه تا قلهٔ کوه اورست در مرز نپال و چین ادموند هیلاری، زنبور‌دار اهل نیوزلند را همراهی کرد.
پسران این دو کوهنورد ، جملینگ تنزینگ نورگی و پیتر هیلاری با شنیدن حکایت‌های قهرمانانه پدران‌شان بزرگ شده‌اند و هر دو آنها در صعود به قله اورست پای در جای پای پدران‌شان گذاشته‌اند. در سالگرد این صعود تاریخی آنها در گفتگو با بی‌بی‌سی با افتخار از موفقیت سرافرازانه پدران‌شان گفتند.
جملینگ با افتخار می‌گوید: «آنها همچون آدم‌های معمولی از کوه بالا رفتند و همچون قهرمانان جهان بازگشتند. این موفقیت آنها را عوض نکرد. آنها همان آدم‌های ساده و فروتن همیشگی ماندند. هر دو آنها تا پایان عمر زندگی خود را وقف حمایت از مردم هیمالیا کردند».
از پادکست رد شوید و به خواندن ادامه دهید
پیتر می‌گوید: «هروقت فردی کاری انجام می‌دهد که دیگران هرگز انجام نداده‌اند این پیام را به دیگران می‌دهد که شما هم می‌توانید. در سالگرد هفتاد‌سالگی این صعود بیایید این موفقیت را گرامی بداریم».
صعود سال ۱۹۵۳ بی‌تردید راهگشای مسیری بود که امروزه پی گرفته می‌شود. در ده روز آغاز فصل صعود امسال بیش از ۵۰۰ نفر به قلهٔ ۸٬۸۴۹ متری اورست صعود کرده‌اند.
پیشرفت فناوری و تجهیزات و ارتباطات امکان این میزان صعود را فراهم کرده است اما ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای این قله را بدون هیچ‌کدام از این ابزار‌ها و وسایل مانند جی‌پی‌اس و تلفن‌های ماهواره‌ای صعود کردند.
در‌واقع، آن زمان فقط سه روز طول کشید تا خبر موفقیت آنها به لندن برسد.
این دو در طول سه دهه با وجود چندین تلاش ناموفق برای صعود قله باز به تلاش خود ادامه دادند .
تنزینگ در طول دو دهه یکی از افرادی بود که در شش تلاش برای صعود به قله شرکت داشت، از جمله صعود سال ۱۹۵۲ که تا نزدیکی قله هم رسیده بودند.
جملینگ به خاطر می‌آورد: « پدرم وقتی بچه بود یاک یا غژگاو (نوعی گاو مو‌بلند منطقه هیمالیا) پرورش می‌دادند و او همیشه فکر می‌کرد چرا بر فراز این قله هیچ پرنده‌ای پرواز نمی‌کند».
«گفتهٔ پیشگویانهٔ لاما (پیشوای دین بودایی) که اولین فردی که قله اورست را صعود خواهد کرد فردی بودایی خواهد بود یکی از انگیزه‌های پدرم برای صعود این قله بود».
پیتر تعریف می‌کند که وقتی از پدرش خواستند که در نهمین سفر اکتشافی بریتانیا برای صعود به قله اورست شرکت کند، پدرش خوب می‌دانست که به احتمال قوی تاریخ‌ساز خواهد شد.
پیتر به بی‌بی‌سی می‌گوید: «او همیشه می‌خواست پیشرو باشد، انسان بلند‌پروازی بود».
«یکی از مواردی که خوب به یاد دارم توصیف او از صعود و پیشروی در میان یخ و برف از دامنه جنوبی قله بود. او تعریف می‌کرد که جلودار بود و باید در یخ جای پا درست می‌کرد در‌حالی که لایه‌های عظیم یخ و برف در اطراف‌شان می‌شکستند و به دره‌های عمیق و پرشیب تبت فرو می‌رفتند».
با وجود شرایط بد آب‌و‌هوایی آنها پیش می‌رفتند. پیتر فکر می‌کند اگر هر قلهٔ دیگری بود پدرش تسلیم می‌شد و باز‌می‌گشت تا روز دیگری صعود کند. او باور دارد که ندایی درونی پدرش را وادار به ادامه مسیر کرده است.
وقتی به قله رسیدند دچار کمبود اکسیژن شدند. فقط پس از ۱۵ دقیقه ماندن در بلند‌ترین نقطهٔ جهان پایین آمدند.
تنزینگ به رسم بودایی و پیشکش بودائیان به خدایان مقداری شیرینی و بیسکوئیت زیر برف چال کرد.
ادموند هیلاری چندین عکس از مناظر اطراف گرفت و تنزینگ پرچم‌های بریتانیا، نپال و سازمان ملل و هند را بر‌فراز قله به اهتزار در‌آورد.
اما هیچ تصویری از هیلاری بر‌فراز قله دردست نیست.
پیتر چنین به خاطر می‌آورد: «پدر همیشه در این مورد شوخی می‌کرد، تنزینگ تا آن زمان هرگز از دوربین استفاده نکرده بود و پدرم فکر نمی‌کرد سر قله جای مناسبی برای آموزش عکاسی باشد».
چند دهه بعد وقتی پیتر و جملینگ به قله اورست صعود کردند هر دوی آنها به خوبی دریافتند که پدران‌شان از چه مسیر ناشناخته‌ای عبور کرده‌اند.
پیتر به بی‌بی‌سی می‌گوید: «من برای اولین بار سال ۱۹۹۰ به قله اورست صعود کردم. در تمام طول مسیر یاد پدرم با من بود. وقتی به قدمگاه هیلاری (سنگی عمودی با ارتفاع حدود ۱۲ متر در کوه اورست) رسیدم توانستم آنچه پدرم دیده بود را ببینم. من تجربه او را تکرار می‌کردم و این تجربه برایم سرشار از احساس و عاطفه بود».
جملینگ به دلیل باور‌های دینی و شخصی‌اش در سال ۱۹۹۶ قله اورست را صعود کرد. او و پدرش هر دو شرپا هستند، گروهی از بومیان منطقه تبت که به مهارت در کوهنوردی شهرت دارند و ارتباط معنوی عمیقی با هیمالیا دارند.
«برای من همچون صعود به مکانی مقدس بود. می‌خواستم با آداب و رسوم و باور‌های دینی‌ام دوباره ارتباط بر‌قرار کنم تا بتوانم روحیه و افکار پدرم را بهتر درک کنم».
حال با انبوه افرادی که هر سال قله اورست را صعود می‌کنند، پیتر و جملینگ دیگر هیچ نشانی از ستایش و تقدیر عمومی از کاری که پدران‌شان انجام دادند احساس نمی‌کنند.
اخیرا کامی ریتا برای بیست‌و‌هشتمین بار به قله اورست صعود کرد و رکورد هفته پیش خودش را شکست.
او می‌گوید هنوز قصد ندارد کوهنوردی را کنار بگذارد شاید چون رقیب او شرپا پسنگ داوا، با ۲۶ بار صعود هم‌چنان مصمم می‌تازد و قصد صعود‌های بیشتری دارد.
شرپا لاکپا رکوردار صعود زنان به قله اورست است که سال گذشته ده بار قله را صعود کرده است. هیچ‌کدام از آنها افراد مشهوری نیستند.
جملینگ در ادامه می‌گوید: «کوهنوردی در مقایسه با روزگار پدر من آسان‌تر شده است. فناوری کمک بزرگی است. پس از صعود به قله اکنون برخی از کوهنوردان از کمپ ۲ تا کاتماندو با بالگرد می‌روند. همه مسیر‌ها مشخص و نشانه‌گذاری شده است. اکسیژن و وسایل ضروری دیگر را شرپاٰ‌ها حمل می‌کنند».
«دیگر از شور و هیجان ماجرا‌جویی خبری نیست. تبدیل به مناسبتی برای عکاسی شده است. افراد برای لذت بردن از کوهنوردی به قله صعود نمی‌کنند».
پیتر هم تا‌حدودی با او موافق است. «از پناهگاه اصلی تا نوک قله طناب‌کشی شده است و روی یخ‌شکاف‌ها نردبان طنابی گذاشته‌اند و گروه‌هایی از شرپاها با چای داغ در پناهگاه‌ها مستقر هستند. در ارتفاع ۶٬۳۰۰ تا ۶٬۵۰۰ متری بالگرد می‌تواند با ایمنی کامل برای نجات افراد وارد عمل شود».
«هنوز کوه همان است که بود، قله‌ای عظیم با شرایطی چالش‌برانگیز»
و این موضوعی است که گاه دست‌کم گرفته می‌شود. در صد سال گذشته بیش از ۳۰۰ کوهنورد در این مسیر جان خود را از دست داده‌اند. فقط در فصل اخیر آمار مرگ در منطقه تاکنون به ۱۱ نفر رسیده است.
جملینگ می‌گوید: «کوه به شما می‌آموزد که به طبیعت احترام بگذارید. ما فقط مهمانان این سیاره هستیم»
منابع:
مقاله هفتاد سالگی صعود به قله اورست یامیراث پدران ما در حقیقت مصاحبه است با فرزندان دو ماجراجوی و اولین فاتحان رسمی قله اورست «تنزینگ نورگی» و «ادموند هیلاری»٬ که توسط سوامیناتان ناتاراجان نوشته شده و در سایت بی بی سی انتشار یافته.
پستهای مربوطه:
