بُرجهای ترانگو در منطقه گلیگیت و قراقروم پاکستان و در شمال یخچال بالترو واقع شدهاند و به عنوان یکی از منحصر به فردترین و دشوارترین اهداف دیوارنوردی جهان شناخته میشوند.
رسیدن به قلههای این ستونهای صخرهای و وصیقلی بزرگ نیازمند صعود دست کم ۱۰۰۰ متری مسیر عمودی در ارتفاع بالای ۵۰۰۰ متر است. این مسیر، با توجه به موقعیت جغرافیایی و چالشهای کوهنوردی و غیرکوهنوردی، صعود به پای دیوارهها را به یک وظیفه بسیار دشوار تبدیل میکند. بنابراین، صعود این قلل با ارتفاعی حدود ۶۰۰۰ متر، معادل یا حتی دشوارتر از صعود قلههای بالای ۸۰۰۰ متر است.
باید ذکر کرد که چنین صعودهایی نیازمند تواناییهای جسمی، فنی و روحی بسیار بالا و اقدامات ترابری در سطح بالا هستند که تنها کوهنوردان بسیار ماهر توانستهاند تاکنون به آن دست یابند.
وویتک کورتیکا، کوهنورد افسانهای لهستانی که صعودهای دشوار و حماسی بر روی قلل معروف ۸۰۰۰ متری دنیا را انجام داده و با بزرگانی چون جرزی کوکوچکا همکاری داشته است، پس از صعود به برج بی نام ترانگو میگوید: «صعود به برج بی نام ترانگو حداقل برای من به مراتب دشوارتر از صعود یک قله ۸۰۰۰ متری بود. ما دو نفر ۱۲۰ کیلوگرم غذا و تجهیزات را به کمپهای بالاتر حمل کردیم و هر کدام حدود ۳۰۰۰ متر بر روی طناب ثابت یومار زدیم. همواره نگران آسیب دیدن طنابهایمان در اثر درگیری با لبههای تیز سنگهای گرانیت مسیر بودیم. گاهی اوقات تنها با نوک انگشتانمان از یک سقوط ناگهانی نجات مییافتیم.»
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
ساختار مجموعه ترانگو
برجهای ترانگو، جزء گروه ترانگو، زنجیرهای از قلههای گرانیتی را در جبهه شمالی یخچال بالترو در برابر اردوکاس در بالتورو موزتاق در قراقوروم تشکیل میدهند. ترانگوها از چندین قله تشکیل شدهاند که برخی از آنها دارای دیوارههایی تقریباً عمودی هستند. برجهای ترانگو از شرق با یخچال دانج و از غرب با یخچال ترانگو احاطه شدهاند.
بلندترین نقطه این مجموعه با ارتفاع ۶۲۸۷ متر از سطح دریا، “برج بزرگ ترانگو” است که اولین بار در ۲۱ ژوئیه ۱۹۷۷ توسط دیوارنوردان آمریکایی به نامهای گالن راول، جان راسکلی، کیم اشمیتز و دنیس هنک از طریق جبهه جنوبی صعود شد.
در جنوب قله اصلی دو قله فرعی کوچکتر، منبر ترانگو و قلعه ترانگو قرار دارند.
زیباترین برج ترانگو برج بینام است که به ارتفاع ۶۲۵۱ متر واقع شده و در شمال غربی برج بزرگ ترانگو قرار دارد. در ۸ ژوئیه ۱۹۷۶، مو آنتواین و مارتین بویسن اولین صعود را از طریق جبهه جنوب غربی انجام دادند و روز بعد جو براون و مالکوم هاولز دنبال شدند.
در شمال برج ترانگو، راهب ترانگو قرار دارد و بیشتر به سمت شمال کوه یک قله دیگر به نام “ترانگو ری” « Trango Ri » با ارتفاع ۶۳۶۳ متر قرار دارد که معمولاً در کوه گروه ترانگو محسوب نمیشود.
همچنین، در جنوب شرقی این قله، ترانگو ۲ با ارتفاع ۶۳۲۷ متر قرار دارد.
برجهای این منطقه به دلیل صعبالعبور بودن و سختی صعودها، نامهای محلی دارند و تنها سه برج که توسط صخرهنوردان و دیوارهنوردان فتح شدهاند، نامهای بینالمللی دارند. بقیه برجها هنوز نامهای محلی خود را حفظ کردهاند.
همهٔ برجهای ترانگو در یک خط، از شمال غربی تا جنوب شرقی، بین یخچال ترانگو در غرب و یخچال دونگ در شرق قرار گرفتهاند. خود ترانگوی بزرگ یک مجموعه با چهار قله است که این مجموعه شامل رخهای سنگی، یخ، دیوارههای عمودی و در انتها یک مسیر برفی است.
– قله اصلی: ارتفاع ۶۲۸۶ متر.
– قله جنوب یا جنوبغربی: ارتفاع ۶۲۵۰ متر.
– قله شرقی: ارتفاع ۶۲۳۱ متر.
– قله غربی: ارتفاع ۶۲۲۳ متر.
برج بینام
درست در سمت شمال غربی ترانگوی بزرگ، برج ترانگو (ارتفاع ۶۲۳۹ متر) قرار دارد که به برج بینام معروف است. این برج یک برج منارهای شکل به ارتفاع ۱۰۰۰ متر است. شمال برج ترانگو، یک مناره سنگی کوچکتر به نام ترانگو مانک قرار دارد. در این منطقه، مسیر کمتری از سنگی بوده و گرانیت به صورت یک پارچه خود را از دست میدهد. این قسمت به طور معمول جزو گروه ترانگو شناخته نمیشود.
ترانگوی ۲ با ارتفاع ۶۲۳۷ متر در سمت شمال غربی مانک قرار دارد، و بلندترین قله خط الراس، ترانگو ری با ارتفاع ۶۳۶۳ متر در شمال غربی ترانگوی ۲ واقع شده است.
در سمت جنوب شرقی ترانگوی بزرگ، یکی از قلههای مهم به نام ترانگو پالپیت با ارتفاع ۶۰۵۰ متر واقع شده است که صعود آن همانند صعود ترانگوی بزرگ چالشهای زیادی دارد.
در سمت جنوبی نیز، ترانگو کستل با ارتفاع ۵۷۵۳ متر، آخرین قله بلند قبل از یخچال بالترو قرار دارد.
تاریخچه صعودهای ترانگو
در کل، تاکنون صعود برجهای ترانگو برخی از دشوارترین صعودهای دنیا را تجربه کرده است. از دلایل این موضوع میتوان به ارتفاع بالای برجها از سطح دریا، شیب دیوارهها، چالشهای صعود و عدم دسترسی سریع به امداد اشاره کرد.
ترانگوی بزرگ
ترانگوی بزرگ برای اولین بار در سال ۱۹۷۷ توسط گالن رول، جان روسکلی، کیم اشمیتز و دنیس هنک از طریق یک مسیر از سمت غربی صعود شد.
یک مسیر طولانی آلپی دیگر در ترانگوی بزرگ، در رخ شمال غربی قرار دارد که در سال ۱۹۸۴ توسط اندی سلترز و اسکات وولومز صعود یافت. این مسیر ترکیبی از یخنوردی و سنگنوردی با درجه صعود بالا و جدی است.
دیوارهٔ بلند رخ شرقی ترانگوی بزرگ توسط هانس کریستین دوسث و فین داهلی از نروژ در سال ۱۹۸۴ صعود یافت، اما هر دو کوهنورد در فرود فوت کردند.
اولین صعود و فرود موفق از رخ شرقی ترانگوی بزرگ توسط خاویر بونگارد اهل سوئیس و جان مدندورف اهل آمریکا و از طریق مسیری به نام “سفر بزرگ” انجام شد. این مسیر در موازات مسیر نروژیها قرار دارد و طول آن ۱۳۴۰ متر است. این دو مسیر توسط برخی از محققان کوهنوردی به عنوان دشوارترین صعود دیوارهنوردی جهان شناخته میشوند.
برج بی نام ترانگو
برج بینام برای اولین بار در سال ۱۹۷۶ توسط جو براون، مو آنتواین، مارتین بویسن و مالکولم هاولز صعود شد. تاکنون حداقل هشت مسیر شناخته شده به قله گشوده شده است.
بعد از چند تلاش ناموفق، دومین و سومین صعود موفق در سال ۱۹۸۷ انجام شد، همراه با گشودن دو مسیر جدید. مسیر اسلونیها، که بیشتر به نام مسیر یوگوسلاو شناخته میشود، یک شکاف تمیز و یک دست در رخ جنوب، جنوب شرقی است که توسط اسلاوکو کانکار، فرانز کنز و بوزان شروت صعود شد. مسیر دیهدرال یک مسیر فنی در ستون غربی به وسیلهٔ تیم سوئیسی فرانسوی، شامل میشل فاکت، پاتریک دلیل، میشل پیولا و اشتفان شافتر صعود شد.
یکی از مسیرهای معروف دیگر در این دیواره، مسیر اترنال فلیم یا شعلهٔ ابدی است. این مسیر در سال ۱۹۸۸ توسط کورت آلبرت، ولفگانگ گولیچ، میلن سیکورا و کریستوف اشتیگلر باز شد. این مسیر در سمت رخ جنوب شرقی قرار دارد و برای اولین بار تقریباً به طور کامل طبیعی صعود شد.
این مسیر بعدها توسط برادران هوبر به طور کامل طبیعی صعود گردید.
اولین صعود یک زن در سال ۱۹۹۹ با صعود طبیعی مسیر یوگسلاو توسط کاترین دستیول به همراه جف لوو و دیوید بریشرز انجام شد.
برخی از صعودهای جدید
بیشتر صعودهای جدید بر روی مسیرهای بلندتر در سمت غرب و جنوب تمرکز داشتهاند.
در سال ۲۰۰۴، جاش وارتون و کلی کوردس یک مسیر بسیار طولانی به طول ۲۲۵۶ متر را در مسیر جنوب غربی یا مسیر عظیم به سمت قله جنوب غربی باز کردند. این صعود تنها در ۵ روز انجام گرفت.
در سال ۲۰۰۵، یک مسیر دیگر توسط کوهنوردان اسلواکی بسبک آلپی باز شد که آنها نام آن را “السلام علیکم” گذاشتند.
در سال ۲۰۰۳، مسیر صعود ترکیبی از سنگ، مصنوعی، طبیعی و میکس یخ به طول ۱۶۰۰ متر توسط ساموئل جانسون و همنوردانش بر روی ترانگوی ۲ بازگشایی شد.
در سال ۲۰۰۹، فرانز هینتربراندنر، ماریو والدر، آلکساندر و توماس هوبر مسیر شعله ابدی را به صورت طبیعی صعود کردند.
صعود ایرانیان
در سال ۱۳۹۱، یک تیم سه نفره با پشتیبانی ۱۰ همنورد دیگر، موفق به صعود بر بلندای برج بینام ترانگو شدند، به یاد پیشکسوتان و بزرگان کوهنوردی ایران که بایستند.
این تیم شامل اعضای زیر بود:
– حسن گرامی
– حسین بلند اختر
– حمید بذرافکن
– سید ساعد نجفی
– عباس محمدی
– مهدی فرهادی
– سعید محمودی
– حمید امیری
– حمیدرضا شفقی
– علی کریمی
– مجتبی ثقفی
– پژمان زعفری
– فرشاد میجوجی
گردآوری و تدوین: امیر سعید احمدی