هارنس یکی از تجهیزات فنی مهم و اساسی در ورزش کوهنوردی محسوب می شوند که انواع گوناگونی دارند و بسته به نیاز و شاخه ای که در آن فعالیت ورزشی انجام می دهیم، می توان آنها را مورد استفاده قرار داد.
امروزه بر خلاف گذشته با به بازار آمدن انواع هارنس کوهنوردی برای فعالیتهای متفاوت کوهنوردی فنی، میتوان هارنس ها را به چندین روش دسته بندی کرد. یکی از تقسیمبندی ها روشی کلی تر برای انواع هارنس کوهنوردی تقسیم بندی آنها از لحاظ آناتومی بدن است.
در تقسیم بندی هارنس ها به سه دسته ی زنانه، مردانه و کودکان تقسیم بندی می کنند.
بعنوان مثال در هارنس های زنانه، پد کمری شکل متفاوتی نسبت به مدل مردانه دارد و همچنین کاهش نسبت دور پا به دور کمر مشهود است و هارنس های کودکان نیز متناسب با فیزیک آنها طراحی شده است.
در روشی دیگر همچنین میتوان انواع هارنس کوهنوردی را به دو دسته فول بادی و یا نیم هارنس، که گاهی به آن هارنس کمربندی نیز گفته میشه، نیز تقسیم کرد.
در یک دسته بندی دیگری، انواع هارنس کوهنوردی را از لحاظ دامنه استفاده آن تقسیم بندی میکنند. مانند: هارنس سنگنوردی «صعودهای ورزشی»، هارنس غارنوردی، دیواره نوردی، دره نوردی، یخ نوردی، هیمالیا نوردی و کار در ارتفاع تقسیم کرده اند.
پس برای تهیه و انتخاب هارنس مناسب، باید در ابتدا اطلاعات دقیقی از انواع آنها و تفاوتشان با هم، با توجه به شاخه ای که در آن فعالیت می کنیم داشته باشیم. در غیر اینصورت ممکن است بدلیل عدم آگاهی کافی، انتخاب نادرستی انجام دهیم.
اما اصلا نگران نباشید! باهم کلی مطلب در این مورد میخونیم.
برای اطلاعات بیشتر در مورد هارنس کوهنوردی این دو مقاله را نیز پیشنهاد میکنم.
آنچه در این مقاله خواهیم خواند:
هارنس صعود های ورزشی و باشگاهی
این نوع از هارنس ها معمولا سبک و کوچک هستند. در نوعی از آنها حلقه های ابزار کمتر و حلقه های حمایت کوچکتری دارند.
فاقد حلقه ارتباطی پشت هارنس هستند. پدهای کمتری در حلقه های کمر و دور پا دارد.
حلقه های پا قابلیت تنظیم ندارند و کمربند دارای یک سگک خودکار برای تسریع در بستن هارس است.
این نوع هارنس را میتوان برای سنگنوردی اسپورت در طبیعت نیز استفاده کرد. برای دیواره نوردی و صعودهای چند طول طناب خیلی مناسب نیستند. (هنگام حمایت نفر احتمال سندرم هارنس هست).
هارنس های سنتی
هارنس های سنتی ویا اصطلاحا تردیشنال و یا کلاسیک گسترده ترین نوع هارنس هستند که برای اکثر صعودها قابل استفاده هستند.
اگر حلقه های پا آنها دارای سگک تنظیم باشند که دیگر هارنسی همه کاره خواهند بود.
هارنس های سنتی معمولا پدگذاری مناسبی به دور حلقه پاها و کمر دارند.
این پدها زمانیکه برای مدت طولانی آویزان هستیم بسیار کمک کننده خواهد بود تا از خطر سیمپتون هارنس در امان بمانیم.
معمولاً چهار حلقه برای مدیریت حمل ابزار دارند. سگک انها خودکار است. بسیاری از انها دارای حلقۀ نصب طناب ارتباطی هستند.(برای نصب طناب ارتباطی)
هارنس های سنتی ویژگی های بیشتری برای راحتی و مدیریت لوازم در صعودهای طولانی در قیاس با هارنس های اسپرت دارند. از همین روی نیز وزن انها از هارنسهای اسپرت قدری بیشتر است.
در انواع مرغوبتر و البته گرانتر این نوع از هارنسها مشکل وزن آنها بخوبی حل شده است.
قیمت اکثر انها با توجه به وزنشان مناسب است. این نوع هارنسها انتخاب مناسبی هستند و پیشنهاد میکنم.
هارنس های آلپاین / کوهنوردی اسکی کوهستان
این هارنس ها کوچکترین و سبکترین نوع هارنس های صعود بشمار میروند. آنها بدون پد تولید می باشند.
فقط مناسب صعودهای پیمایشی آلپی و اسکی کوهستان هستند.
ویژگی مهم این هارنس ها پوشیدن سریع و آسان آن ها با کفش کوهنوردی، کرامپون و حتی اسکی است.
از همین روی حلقه های دور پا و همچنین کمربند کاملاً قابل باز شدن هستند.
انواع مرغوب این نوع از هارنسهای کم وزن که از الیاف دینما تولید میشوند نسبتا گران هستند.
این هارنس ها به علت نداشتن ویژگی های راحتی برای صخره نوردی خیلی مناسب نیستند. برای صعودهای دیواره نوردی هم که اصلا و ابدا.
هارنس های دیواره نوردی
هارنس های مخصوص صعود دیوارهای بلند اساساً یک درجه بهتر از هارنس های سنتی هستند. آن ها معمولاً لایه گذاری بیشتری دارند، زیرا دیواره های بلند تر به معنی آویزان بودن برای مدت زمان طولانی تر است، معمولاً حلقه های ابزار بیشتری دارند و بعضی از آن ها دو حلقه برای حمل ابزار حمایت و فرود برای کمک به مدیریت ابزارهای کمک رسانی در کوهنوردی دارند.
هارنس دیواره نوردی باید خاصیتهای زیر را داشته باشد:
حمایل های ابزار آن به تعداد مناسب و به راحتی در دسترس باشند . بهتر است در هر طرف حداقل ۲ حمایل ابزار که دردسترس باشند قرار داشته باشد و در قسمت پشت هارنس نیز حمایل بزرگتری جهت ابزاری که در طول صعود کمتر استفاد می شود داشته باشد.
در صورتی که حمایل های بغلی بیشتر از ۲ تا باشند بهتر است که حمایل اضافه در ارتفاع بالاتری درهارنس نصب شده باشد تا بتوان ابزارهایی که طول بیشتری دارند را به آنها متصل نمود.
بهتر است در قسمت پشتی این هارنس ها یک تسمه با توانایی تحمل بار جهت حمل طناب رابط و ابزارهای سنگین وجود داشته باشد. این حلقه در خیلی موارد به ما کمک شایانی در دیواره نوردی می کند .
حلقه های پا باید علاوه بر قابلیت رگلاژ ، قابلیت باز شدن کامل را نیز داشته باشند . این مساله به این خاطر است که ما دردیواره نوردی بسیاری از اوقات نیاز به رفتن برای دستشویی با استفاده از هارنس داریم . در این حالت حلقه کمر هارنس به نفر متصل مانده و فرد فقط کشهای حلقه های پا را باز می کند . این مساله در هنگام استراحت نیز بسیار مفید است .
حلقه های پا و کمر هارنس باید ضخامت مناسبی داشته باشند تا فرد را در زمانی که وزن خود را برای مدت زمان زیادی روی هارنس می اندازد آزار ندهد. در صورت استفاده از هارنس های سالنی ، مطمئناً حتی اگر برای مدت زمان کوتاهی وزن خود را بر روی هارنس بیندازید دچار سندروم هارنس خواهید شد.
هارنس دیواره نوردی بهتر است در قسمتهایی که امکان سایش با دیواره را دارد تقویت شده باشد و روکشی بر روی آن وجود داشته باشد .
حلقه جلوی هارنس دیواره نوردی در صورت دوتا بودن می تواند هنگام صعودهای طولانی و چند مرحله ایی٬ در مدیریت نصب طناب دوقلو و یا نیم طناب کمک شایانی ایفا کند تا هر رشته از طناب به یک حلقه متصل شود.
هارنس یخ نوردی و درایتولینگ
هارنس های یخ نوردی خیلی مشابه هارنس های سنتی هستند با تفاوت کمی برای صعود در محیط سرد، مرطوب و برفی. آن ها معمولاً حلقه های پای قابل تنظیم برای راحتی استفاده بر روی چندین لایه لباس دارند. به علاوه موادی که در آن ها استفاده می شود به گونه ای است که کمترین مقدار آب را جذب کند.
هارنس های مخصوص یخ نوردی معمولاً پدهای کمتری دارند زیرا کاربر لباس اضافی به تن دارد که به عنوان پد عمل می کند.
این هارنسها حداقل چهار حلقه برای حمل ابزار دارند. حتی بعضی از آن ها حلقۀ اضافی برای حمل پیچ یخ دارند.
این هارنس ها ممکن است haul loops داشته یا نداشته باشند.
در مورد هارنسهای یخنوردی میتوان به تغیرات در نوع شکل سگگها برای راحتی در آزادسازی اشاره کرد که یخنورد با کمترین تقلا و با دستکش این کار برایش راحتر باشد.
هارنس مناسب برای یخنوردی حتما باید دارای ریگلاژ پا و کمر باشد و همچنین باید از فوم کمتری در بدنه ان استفاده شده باشد تا انعطاف بیشتری را به یخ نورد بدهد.
باید به سگکهای آن هم توجه شود که در زمستان و با دستکش به راحتی قابل تنطیم باشد.
هارنس های دره نوردی
این هارنس ها برای علاقه مندان به رشته ی پرهیجان دره نوردی مورد استفاده قرار می گیرد. هارنس های دره نوردی مشخصات منحصربه فرد خود را دارند، مثلا فوم پهن در ناحیه کمربند که باعث راحتی بیشتر برای پیمایش کننده می شود و یا پد نشیمنگاه هارنس که بدلیل مقاوم بودن، وتسوت و هارنس را در برابر سایش و خراش محفوظ نگه می دارد. جذب آب حداقلی دارد و وزن آن پس از تماس با آب افزایش پیدا نمی کند. این هارنس ها یک حلقه فرود مرکزی داشته که مرکز ثقل در آن نسبت به هارنس های سنگنوردی بالاتر از مرکز ثقل بدن قرار می گیرد. همچنین دارای تسمه و حلقه های تجهیزات کمتری نسبت به هارنس های سنگنوردی است برای جلوگیری از لاخ شدن و گیرافتادن در حوضچه ها و شاخه ها.
(این تعریف برگرفته شده از سایت کنیون استور است)
هارنس غارنوردی
( برگرفته شده از سایت کنیون استور است). این هارنس ها از تسمه های نایلونی به هم پیوسته توسط سگک یا دوخت در دو تکه ی بالاتنه و پایین تنه ساخته می شوند. که جهت حفاظت و انتقال وزن بدن به طناب و کارگاه کاربرد دارد و شوک ناشی از سقوط های احتمالی را در بدن پخش مینماید و میتوان صعود و فرود مطمئن تری را انجام داد. معمولا باید از هارنس نیم تنه استفاده نموده و در فاصله ی بین آنها، کرول نصب گردد.
هارنس کار در ارتفاع
(این تعریف برگرفته شده از سایت کنیون استور است)
این هارنس ها عموما طوری طراحی شده اند که بیشترین میزان راحتی را برای شخصی که از آن استفاده می کند فراهم آورد. به این دلیل که افرادی که از این هارنس ها استفاده می کنند، ساعات زیادی را در ارتفاع به سر برده و اگر هارنسی که به تن دارند برایشان راحتی لازم را فراهم نیاورد، ممکن است دچار آسیب هایی از جمله سندروم هارنس شده و مشکلات بیشتری برایشان بوجود آید.
برخی ویژگی های هارنس های کار در ارتفاع:
کمربند و تسمه هایی که بر روی شانه قرار می گیرد دارای سگک هایی است که دارای قفل دوبل بوده و تنظیم آن را بسیار آسان تر می کند.
همچنین حلقه های پا و تسمه هایی که بر روی شانه فرد قرار می گیرند به سگک های اتوماتیک مجهزند.
کمربند پهن و راحت و حلقه های پا، پشتیبانی عالی را ارائه می دهند. آنها دارای پد فومی و با قابلیت تنفسی بالا هستند.
پد فومی برای راحتی در هنگام آویزان شدن و در مدت زمان بالا بسیار اهمیت دارد.
CARITOOL حمل و سازماندهی ابزار کار را با حلقه های تجهیزات متعدد و نگهدارنده برای اتصال تسهیل می کند.
همچنین خود این هارنس ها دارای کرول سینه می باشند و دیگر نیازی ندارید کرول را بطور جداگانه تهیه نمایید.
استاندار و طول عمر هارنس
بیشتر هارنسهای سنگنوردی تجاری از دستورالعمل‌ها و استانداردهای ساخت سازمانی، مانند فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی (UIAA) یا کمیته استاندارد اروپا (CE) برخوردار است. به همین علت وجود این استانداردها در تهیه هارنس ها ضروری محسوب می شود.
هارنس نیز بمانند تمام مسنوجات بافته شده از مواد و الیاف مصنوعی تولید شده اند، طول عمر مشخص و محدودی دارند. بنا به مدت زمان تولید آن، نوع استفاده و نگهداری از آن بسیار متغیر است.
توصیه میکنم قبل و بعد از هر بار استفاده از هارنس ان را از نظر آسیب و ساییدگی بررسی کنیم.
این مورد از اهمیت حیاتی برخوردار است که هارنس در شرایط خوبی باشد.
هارنس آسیب دیده باید بلافاصله بازنشسته شود.
بازرسی و بازنشستگی
در صورت بروز شرایط زیر هارنس باید فوراً بازنشسته شود:
- هر نوع پارگی یا سوراخ در تار و پود.
- بافت سوخته شده، پوسیده شده یا ذوب شده.
- هر رشته نخ پاره شده، یا سایش سنگینی بر روی بافت هارنس وجود دارد.
- یکی از سگک ها ترک خورده، ضعیف شده، سوراخ شده یا به هر طریقی آسیب دیده یا تغییر شکل داده است.
- در صورتی که یک هارنس دچار یک یا سه سقوط شدید شده باشد، اما به وضوح آسیب نبیند، ممکن است برای بازنشستگی آماده باشد. اگر در مورد قابلیت اطمینان هارنس خود شک دارید، آن را بازنشسته کرده و یک هارنس جدید تهیه کنید.
نگهداری و مراقبت از هارنس
- تمامی هارنس های استاندارد دفترچه راهنمای نگهداری از آنها به همراه دارند که طبق دستورالعملهای آن باید هارنس نگهداری شود.
- هارنس ها در صورت لزوم باید آرام در آب گرم (ولرم) بدون استفاده از سفید کننده ها و مواد شوینده قوی شست‌وشو شوند.
- هر وقت هارنس شما خیس شد، اجازه دهید قبل از انبار کردن، به دور از نور مستقیم خورشید خشک شود.
- هارنس ها نباید با مواد خورنده مانند اسید باتری، حلال ها، سفید کننده ها، بنزین یا کلر تماس بگیرند.
- هارنس نباید در معرض دمای بالاتر از ۱۴۰ درجه فارنهایت (۶۰ درجه سانتیگراد) یا زیر -۸۰ درجه فارنهایت (-۶۲ درجه سانتیگراد) قرار گیرد.
نکاتی جهت انبار داری هارنس
- هارنس ها نباید در جای مرطوب و نمناک انبار شوند. تمامی وسایل کار در ارتفاع باید در محیطی تمیز و خشک، دور از نور مستقیم خورشید و به دور از منابع گرما نگهداری شوند.
- هارنس و سایر وسایل کوهنوردی دوخته شده باید از جوندگان و حیوانات اهلی خانگی دور نگه داشته شوند.
- هارنس ها با افزایش سن ضعیف می شوند. عمر مفید یک هارنس با استفاده معمول و مراقبت مناسب، تقریباً پنج تا هشت سال است و بسته به تعداد دفعات استفاده از آن و شرایط استفاده از آن، می تواند کمی طولانی تر یا کوتاهتر باشد.
- اگر هارنس های آکنبد به مدت ده سال یا بیشتر بعد از تولید به درستی انبار نشده است، باید بازنشسته شوند.
عواملی که باعث کاهش طول عمر هارنس می شوند:
- سقوط مکرر
- سایش و فرسودگی
- بریدگی
- استفاده مداوم
- حرارت
- نور خورشید
- مواد خورنده
چند توصیه برای خرید هارنس
خرید هارنس برای اولین بار و وقتی تازه‌کار هستیم یک کار دلهره آور است.
طیف گسترده ای از هارنس در بازار وجود دارد. انواع و اقسام مارک‌ها و مدلها با قیمتهای متفاوت.
اولین مرحلۀ در فرایند خرید مشخص کردن کاربرد آن است و مرحلۀ دوم شامل در نظر گرفتن تناسب و ویژگی های آن با توجه به نکات بالا می باشد. و در آخر بودجه مان. فروشندگان معتبر معمولا راهنمایی مناسبی هستند.
گردآوری و تدوین: امیر سعید احمدی
https://www.cruxrange.com/blog/how-to-choose-climbing-harness/
